Cách bấm huyệt chữa mất ngủ rất hiệu quả

10 mẹo xoa bóp hỗ trợ chữa mất ngủ cực công hiệu

Mất ngủ còn gọi là bệnh lý rối loạn giấc ngủ thường gặp ở người già hoặc những người làm việc trí óc căng thẳng. Triệu chứng của bệnh này là khó ngủ, ngủ không sâu giấc, ngủ hay mơ, kèm theo những biểu hiện hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi vào buổi sáng hôm sau.

Bên cạnh việc xoa bóp, hỗ trợ chữa bệnh mất ngủ bằng cách tắm nước ấm có pha thêm chút muối sẽ giúp bạn ngủ sâu giấc hơn

Để hỗ trợ điều trị chứng mất ngủ, vào mỗi tối trước khi lên giường nằm bạn có thể áp dụng một vài động tác xoa bóp sau:

1. Day bấm huyệt ấn đường

Huyệt ấn đường nằm giữa hai chân mày. Dùng ngón tay day nhẹ vào huyệt đó khoảng 20 lần, sau đó vuốt nhẹ từ ấn đường sang hai bên thái dương.

2. Vuốt thái dương

Dùng ngón tay cái hoặc các đầu ngón tay vuốt từ hai bên thái dương về phía sau gáy 30 lần.

3. Day huyệt bách hội

Huyệt bách hội nằm ở mặt trong của cổ tay, dùng ngón tay phải ấn vào huyệt đó khoảng 100 lần.

4. Bấm huyệt nội quan

Dùng ngón cái tay phải bấm vào huyệt nội quan ở bên tay trái, sau đó đổi tay bấm vào huyệt nội quan tay phải, mỗi bên khoảng 1 phút.

5. Day huyệt thần môn

Day huyệt thần môn để chữa mất ngủ

Dùng ngón cái tay phải bấm vào huyệt thần môn tay trái, sau đó đổi bên bấm tiếp tay phải, mỗi bên bấm day 100 lần.

6. Xoa bụng

Nằm ngửa trên giường, tay trái để lên mu bàn tay phải úp vào vùng bụng giữa day xoa theo chiều kim đđồng hồ khoảng 2-3 phút.

7. Bấm day huyệt phong trì

Dùng hai ngón tay cái ấn vào huyệt phong trì và day khoảng 30 lần.

8. Xoa huyệt thận du

Hai lòng bàn tay áp vào huyệt thận du xoa tròn lên xuống cho đến khi nóng lên thì thôi.

9. Bấm huyệt tam âm giao mỗi bên 30 lần.

10. Nắm 1 nhúm tóc nhỏ trên đỉnh đầu, giật nhẹ từ 5-10 lần.

Chú ý: Thực hiện xoa bóp đều đặn hằng ngày trước khi đi ngủ. Việc xoa bóp chỉ có lợi không có hại, tuy nhiên khi xoa bóp bạn chú ý làm động tác từ từ chậm rãi, tránh tác động quá nhanh và mạnh lên các huyệt.

Ngoài ra để hỗ trợ điều trị bệnh mất ngủ nhanh bạn cần tránh các căng thẳng, stress, cần giữ đầu óc thoải mái, thảnh thơi trước khi đi ngủ.

Không dùng các chất kích thích cũng như đồ ăn cay nóng vào bữa tối, tắt các thiết bị điện tử 1 giờ trước khi đi ngủ bạn sẽ có một giấc ngủ ngon và sâu giấc.

Mất ngủ

 Bài giảng Diện chẩn Điều khiển Liệu pháp  - GS.TSKH Bùi Quốc Châu - Phần 8

I/ Đại cương về mất ngủ:

Mất ngủ là một triệu chứng rất phổ biến,nhất là trong giới lao động trí óc và nhân dân thành thị. Mất ngủ là một hiện tượng phức tạp có nhiều nguyên nhân.

Giải quyết đơn thuần bằng thuốc chưa đủ, cần phải tìm nguyên nhân và tạo điều kiện cho bệnh nhân có thể ngủ mà không cần thuốc.

 Mất ngủ là phản ánh sinh họat xã hội căng thẳng,ồn ào, vội vã của đời sống . Người mất ngủ thường  lo âu, có nhiều mâu thuẫn xung độ nội tâm. 

II/ Sơ lược về Đông Y và Tây Y

Nguyên nhân:

A. Theo Tây Y

Có nhiều nguyên nhân như: Khi có bệnh(sốt,khó tiêu hóa,đau nhức,bệnh thần kinh) hoặc lúc không có bệnh nhưng có những vấn đề (lo lắng, sợ sệt, chờ đợi,sợ lỡ tàu,n gủ chỗ lạ, hoặc đêm thức quá giấc,có cuộc bàn cãi sôi nổi…).Có niều tác nhân kích thích như: tDùng nhiều huốc lá,cá phê, trà đặc, ăn đêm, xem phim truyền hình hấp dẫn hoặc phải nghe trẻ em đùa nghịch, loa phóng thanh gây ồn ào…

Nhưng cũng có trường hợp không tìm thấy nguyên nhân.Chính trường hợp này  mới gay go nhất. Nói chung, người mất ngủ không nguyên nhân thường ít nhiều có vấn đề về rối lọan thần kinh (ĐẶNG VĂN CHUNG: Điều trị Học II). 

B. Theo Đông Y

Chứng mất ngủ có nhiều hình trạng khác nhau và nhiều nguyên nhân khác nhau như:

1. Tâm và Tỳ yếu: làm việc mết nhọc quá, lo nghĩ nhiều hại Tâm, Tỳ, Huyết dịch hao tổn, sinh ra mất ngủ.

2. Âm hư Hỏa vượng:Thận Thủy suy kém Tâm Hỏa vượng lên (Tâm-Thận bất giao) sinh ra mất ngủ

3. Đởm hư và Đởm nhiệt: Sinh buồn phiền, bứt rứt không ngủ được.

4. Khi trong Vị không điều hòa: Đởm hỏa ngưng trệ trong Vị làm cho Khí trong vị mất điều hòa sinh ra mất ngủ

5.Sau khi ốm bị suy nhược: Không ngủ được.

Triệu chứng:

A. Theo Đông Y

1. Tâm và Tỳ yếu: Sắc mặt không tươi, người mỏi mệt, tinh thần uể oải ăn không ngon, hay quên, hồi hộp, mạch Tế Nhược.

2. Âm hư hỏa vượng: Đầu nặng, choáng váng, ù tai, tâm phiền, miệng khô, tân dịch ít hoặc có mộng tinh, di tinh, chất lưỡi đỏ, mạch Tế.

3. Đởm hư Đởm nhiệt: Hay hoang mang, đặc biệt gặp việc hay sợ hãi, ngủ hay mộng, dễ tỉnh dậy, mạch Huyền Tế.

4. Vị không điều hòa: Hay ợ hơi, vùng thượng vị khó chịu, trong bụng không khoan khoái, rêu lưỡi nhờn, mạch họat.

5. Sau khi khỏi bệnh, còn suy yếu: Hình vóc gầy còm, sắc mặt trắng nhợt, mệt nhọc, lưỡi nhạt,mạch Tế Nhược  (Viện Đông Y: Thuốc Nam và Châm cứu I).

 B. Theo Tây Y:

Tây Y không chia ra nhiều lọai rõ rệt như Đông Y mà chỉ phân lọai mất ngủ một phần, mất ngủ hòan tòan hay ít ngủ hoặc ngủ không sâu (lơ mơ): khó ngủ. 

III. Theo Diện Chẩn – Điều khiển liệu pháp

A. Nguyên nhân

Như Tây Y và Đông Y đã phân tích.Tuy nhiên nhận thấy thêm: Mất ngủ có thể do nóng nhiệt trong người, hay do lạnh, nhất là Thận yếu (Thận thủy suy), sinh Tâm Hỏa vượng, tiểu đêm, lạnh chân khiến không ngủ thẳng giấc được . 

B. Chẩn đoán và điều trị bằng Diện Chẩn

1- Trường hợp chung: Dùng QUE DÒ khám thường thấy đau, thốn ở huyệt 124-34-217-7-17-127-51-87-60-3-26-16. Nguyên tắc là “ấn đau đâu trị đó” Do đó,có thể dùng các hình thức sau tác động lên huyệt ấn đau:

- Bôi dầu (nước hay dầu cù là) vào các huyệt An thần và các huyệt Nội tạng có liên hệ (có thể là gốc bệnh).

- Dán cao: Huyệt 124-34-16 hoặc 124-26-16-217.

- Vuốt: Từ quai hàm đến cằm mỗi đêm trước khi ngủ, cho trường hợp MẤT NGỦ do lạnh chân (hoặc xoa căm mỗi đêm).

- Chà nóng: Hai bàn chân.

2- “Biện chứng luận trị” đối với bệnh mất ngủ do:

+ Tâm và Tỳ yếu: 8-60-37-39.

+ Âm hư Hỏa vượng  26-61-3-51-17-7-63-87 và 0

+ Can, Đởm đều có Hỏa nhiệt: 124-423-26-41

+ Tiêu hóa không tốt: 41-50-19-39-37

+ Khỏi bệnh còn yếu: 22-127-19-45-1-37-50-60-103-0

- DÁN CAO, BÔI DẦU hay XOA VUỐT nhẹ các huyệt trên ngày 2-3 lần và tối lúc sắp đi ngủ.

3. Bài thuốc dân gian: Uống nước sắc lá vông nem, lá mắc cỡ.

Lưu ý: Những người huyết áp thấp không nên sử dụng hai lạoi thuốc nam trên chúng làm hạ huyết áp. 

Tóm lại

Mất ngủ cùng với đau đầu hiện nay là bệnh phổ biến và hay đi chung với nhau. Có thể nói, đây là bệnh thời đại, chủ yếu do bệnh họan cũng có, mà do cuộc sống cũng có. Phải tích cực và kiên trì vận dụng mọi phương pháp để chữa cho lành. Vì bệnh mất ngủ trầm trọng kéo dài sẽ đưa đến hấu quả xấu như: Suy nhược thần kinh, có những triệu chứng bệnh tâm thần.

Tự chữa mất ngủ bằng Diện Chẩn

                Mất ngủ là một bệnh khá phổ biến ở nhiều lứa tuổi, đặc biệt là ở người cao tuổi và người lao động trí óc. Nguyên nhân dẫn đến mất ngủ có nhiều: do bệnh tật gây đau nhức khó chịu, do ăn uống quá mức các chất kích thích, do tác dụng căng thẳng thần kinh, do lao động mệt nhọc hoặc lo lắng muộn phiền nhiều chuyện… Tại sao giấc ngủ lại quan trọng đến như vậy? có ai nghĩ rằng riêng giấc ngủ đã chiếm 1/3 thời gian của cả cuộc đời! Khi ta ngủ, “thân xác” được nghỉ ngơi nhưng hàng tỷ tỷ tế bào thần kinh trong cơ thể, đặc biệt là các tế bào thần kinh não bộ lại làm việc cật lực để sản sinh ra các tế bào mới nhằm giúp cho giấc ngủ được ngon hơn, sâu hơn, mà còn chuẩn bị đầy đủ năng lượng sống cho ngày  mai tươi sáng hơn. 

            Thông thường hễ mất ngủ là nghĩ đến dùng thuốc. Không ít người phải dùng thuốc ngủ nhiều năm liền nhưng cũng chỉ hái được một giấc ngủ bệnh lý khác hoàn toàn với giấc ngủ sinh lý bình thường.

Ăn được ngủ được là tiên

Biếng ăn mất ngủ là tiền bỏ đi

            Chúng ta thừa hiểu những cảnh mất ngủ triền miên đã đưa đến những bi kịch nhiều mặt, không những chỉ mất tiền mà có khi còn mất cả tính mạng. Vậy muốn giấc ngủ ngon lành cần tránh các nguyên nhân gây mất ngủ nói trên và không dùng thuốc. Một trong nhiều cách làm hữu hiệu để ngủ ngon là: Tối xoa chân cho ấm và gõ huyệt An thần thật hiệu quả.

1.Xoa chân theo Diện Chẩn thế nào cho ấm?

           Lấy dầu cao xoa hai gan bàn chân thật nóng, chú ý không dùng dầu nước dễ bay hơi làm lạnh chân. Xoa chân không những làm bàn chân ấm lên mà còn làm cho các bộ phận nội tạng phản chiếu trên hai bàn chân cũng được ấm lên.Chân ấm, bụng ấm, thân ấm đó là điều kiện đầu tiên để ngủ ngon.

2. Gõ huyệt An thần của Diện Chẩn thế nào cho thật hiệu quả?

             Nhớ dùng đầu ngón tay giữa của bàn tay trái gõ vào huyệt An thần nằm giữa cặp lông mày (đây là huyệt số 26 của Diện Chẩn hay huyệt Ấn đường của đông y) – độ 200 cái – khoảng 3 phút – sẽ làm nhịp tim ổn định và tinh thần được thư thái. Nhớ tay trái phản chiếu tim, đầu ngón giữa cao nhất phản chiếu cái đầu.Tâm và thân an lạc, có phải đó là điều kiện cần thiết để ngủ ngon không?

            Tóm lại, muốn ngủ ngon, sức khỏe tốt, tuổi thọ cao các bạn nhớ giải pháp diệu kỳ mỗi tối là: Xoa chân thật ấm và gõ huyệt An thần (H.26) thật hiệu quả.

Cách bấm huyệt chữa mất ngủ rất hiệu quả

           Việc thực hiện bấm huyệt không nhất thiết phải thực hiện tất cả và đầy đủ mà chỉ cần thực hiện bấm huyệt một vài huyệt đạo , nếu người nào có nhiều kinh nghiệm hơn thì có thể thực hiện nhiều hơn .

Huyệt thiên trụ (C): 
                Nằm dưới hộp sọ khoảng 1,5 cm và phía ngoài 1,5 cm từ cột sống. Lợi ích: Điều trị bệnh mất ngủ, căng thẳng, kiệt sức và mệt mỏi.
Huyệt phế du (D): 
                Nằm giữa bả vai và cột sống, song song với tim. Lợi ích: Giảm chứng mất ngủ, và an thần.
Huyệt Phong phủ (Wind Mansion) (A):  
                Huyệt nằm ở giữa gáy, dưới sọ. Bấm huyệt phong phủ có tác dụng điều trị bệnh mất ngủ cũng như giảm căng thẳng thần kinh.
Huyệt phong trì (B):  
                Dưới nền sọ, trong chỗ lõm giữa hai cơ cổ lớn dọc, cách phía ngoài khoảng 4 – 5 cm tuỳ kích thước đầu. Lợi ích: giảm đau do viêm khớp, đau đàu và đau cổ gây mất ngủ.

Huyệt thần môn (F): 
                Bên trong nếp gấp cổ tay, dưới ngón tay út. Lợi ích: giảm sự lo lắng, đổ mồ hôi lạnh và mất ngủ do phấn khích.
Huyệt nội quan (E): 
                Nằm ở giữa, phía bên trong cánh tay, cách nếp gấp cổ tay khoảng hai ngón tay rưỡi. Lợi ích: giảm chứng mất ngủ và lo âu, đánh trống ngực, buồn nôn, khó tiêu.

Huyệt chấn thuỷ (H): 
                Nằm ở trung tâm xương ức. Lợi ích: làm giảm căng thẳng, nghẽn ngực, lo lắng gây mất ngủ.
Huyệt ấn đường (G):  
                Nằm ở giữa hai lông mày, lề sống mũi. Lợi ích: Nới lỏng hệ thống dây thần kinh trung ương, giảm lo lắng và mất ngủ.

Huyệt thương khâu (J): 

                Ngay chỗ lõm phía dưới mắt các chân trong. Lợi ích: làm giảm chứng mất ngủ, đau gót chân và mắt cá chân, giảm huyết áp và lo lắng.

Huyệt chiếu hải (I): 

                 Chỗ lõm ngay dưới mắt cá chân bên ngoài. Bấm huyệt chiếu hải có tác dụng điều trị bệnh mất ngủ và đau lưng.

                 Việc bấm huyệt để ngủ ngon và sâu hơn đã được đông y thực hiện từ ngàn xưa , việc bấm huyệt này sẽ làm giảm đau , lo âu ,.. những nguyên nhân này là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến mất ngủ . Nếu không rành về những huyệt đạo này thì các bạn có thể tham gia các khóa học về xoa bóp bấm huyệt hoặc tham khảo những tư vấn của các chuyên gia trong lĩnh vực này .

Phương pháp bấm huyệt chữa mất ngủ

               Mất ngủ có liên quan đến sự xung huyết của não và sự hưng phấn của thần kinh. Vì vậy khi chữa bệnh mất ngủ thì thần kinh phải thả lỏng, giải trừ sự xung huyết của não. Khu phản xạ của bàn chân lấy não, tì, thận, thượng tuyến, túy sống làm trung tâm. Nếu bấm điểm Kiện Thần trên bàn tay cũng rất hữu hiệu.

• Phương pháp xoa bóp là dừng bụng ngón taỵ hoặc dùng móng tay cái dùi gỗ kích thích mạnh, thực hiện trưóc khi ngủ 20 phút thì rất có hiệu quả.
• Bệnh mất ngủ cũng có liên quan đến thận tạng thuộc hệ thống Bàng Quan. Cơ năng thận không khỏe, không thải được chất thải ra ngoài sẽ dẫn đến bệnh tật và ảnh hưỏng đến giấc ngủ. Nếu xoa bóp huyệt Thủy Tuyền ở dưới mắt cá chân mặt trong và huyệt Thất Miên trên gót chân, thì sẽ tăng cường cơ năng của thận, giảm bớt nhân tố gây ra mất ngủ.

Phương pháp xoa bóp II.

Điểm cuối của kinh lạc Tâm Bao – tức huyệt Trung Xung nằm ở đầu ngón tay giữa. Kích thích liên tục trong vòng 3-5 phút thì sẽ cải thiện được trạng thái mất ngủ.

• Kinh lạc nằm dưới huyệt Trung Xung có khu Tâm Bao và khu Thủ Chưởng, dùng bụng ngón tay ấn vào 2 khu này thì sẽ thấy hiệu quả rõ rệt.
• Những người bị mất ngủ thời gian dài,trước khi ngủ nên ngâm hoặc tắm nước nóng sẽ dễ ngủ. Nhưng nước không được nóng quá. Tôt nhất là khoảng 43⁰C, ngoài ra thời gian ngâm mình cũng không được quá dài, chỉ giới hạn khoảng 20 phút.

Xoa bóp bấm huyệt chữa mất ngủ

                 Tất cả những người bị mất ngủ cơ năng đều có một triệu chứng là cơ ở vùng cổ bị căng cứng, nên khi xoa bóp cần chú ý tới các cơ này. Ngoài ra còn tác động tới các cơ ở vai và bụng. Nên tiến hành xoa bóp vào buổi tối, khi sắp đi ngủ, bạn sẽ thấy có hiệu quả ngay. Tiếp tục xoa bóp vào ban đêm chừng nào chứng mất ngủ chưa bị loại trừ hẳn. Thời gian cần thiết để đạt đến hiệu quả phụ thuộc vào tuổi, vào điều kiện thể chất và vào việc mất ngủ đã lâu chưa, vào cách sống của bạn. Tất cả các yếu tố đó đều có tác động, nhưng một khi đã điều trị thắng lợi rồi để dự phòng tái phát, bạn nên tiến hành xoa bóp bấm huyệt một tuần 2 lần. Nếu trước khi làm, bạn có điều kiện tắm nước nóng cho cơ thể thư giãn thì hiệu lực chống mất ngủ của xoa bóp bấm huyệt còn mạnh hơn.

Cách tự xoa bóp bấm huyệt chống mất ngủ

Phần đỉnh đầu: 

                 Khi tự làm cho mình, bạn nên ngồi ở cạnh giường, đặt ngón trỏ, ngón giữa và ngón nhẫn của hai tay lên đỉnh đầu. Ấn mạnh làm 3 lần mỗi lần trong 3 giây.
Nền sọ: 

                 Ngón trỏ, ngón giữa và ngón nhẫn của hai tay đưa ra phía sau đầu, vào chỗ hơi lõm ở phía trên gáy, ngang dưới nền sọ. Ấn mạnh (lực 9kg), làm 3 lần liền. Dịch chuyển cách điểm cũ độ hai khoát ngón tay, sang hai bên phải và trái. Dùng ngón trỏ, ngón giữa và ngón nhẫn của hai tay ấn mạnh đồng thời cả hai bên.                  Ấn tiếp hai lần nữa tại huyệt trên. Tiếp tục dịch chuyển hai tay cách huyệt cũ độ hai khoát ngón tay, ra phía ngoài, vẫn ở đường của nền sọ. ấn mạnh bằng cả 3 ngón (lực 9kg), ở cả hai bên phải và trái đồng thời. Ngừng. Tiếp tục bấm hai lần nữa ở huyệt nói trên, cường độ mạnh.
Cơ cổ: 

                 Đặt 3 ngón tay (trỏ, giữa, nhẫn) của tay trái lên phía trên gáy ở bên trái và 3 ngón tay ở bên phải, điểm tương đương. Ấn mạnh cả 3 huyệt trong 3 giây (9kg) làm 3 lần. Dịch chuyển xuống dưới hai khoát ngón tay dọc theo cơ. ấn mạnh (9kg) trong 3 giây, ấn 3 lần như vậy. Tiếp tục dịch chuyển xuống huyệt dưới theo cơ cổ, cách huyệt trên hai khoát ngón tay ấn mạnh (9kg) trong 3 giây. Ấn mỗi huyệt 3 lần. Những huyệt cuối cùng nằm ở cuối cơ, trên xương bả vai, ấn mạnh 3 lần.
Vai: 

                 Dùng ngón tay trái để tìm huyệt trên vai phải. Huyệt nằm ở giữa đường chiếu từ gáy ra bờ ngoài của vai, hơi dịch về phía sau của cơ vai. Khi nào bạn thấy huyệt nhạy cảm nhất đấy chính là huyệt cần tìm.                 Dùng ngón trỏ và ngón giữa tay trái ấn mạnh trong 3 giây, ngừng. Làm 3 lần liền. Tiếp tục làm như vậy với vai trái. Dùng ngón trỏ và ngón giữa tay phải để bấm huyệt cho vai trái.
Phần trên lưng: Phần này đòi hỏi cánh tay đưa mạnh về phía sau. Có thể lần đầu bạn chưa đạt được, nhưng bạn đừng ngại. Khi tiến hành nhiều lần bạn sẽ thấy động tác tiến hành được dễ dàng.                 Tay trái đưa ra sau vai phải, càng xuống dưới sâu càng tốt. Hãy dùng ngón trỏ, giữa và nhẫn để bấm. Ấn mạnh (9kg) trong 3 giây bằng cả 3 ngón tay đồng thời, làm 3 lần. Dịch chuyển lên trên khoảng hai khoát ngón tay. 3 ngón tay ở giữa khoảng sống lưng và bả vai. Ấn mạnh (9kg) trong 3 giây, làm 3 lần. Tiếp tục dịch chuyển lên trên khoảng hai khoát ngón tay ấn mạnh (9kg) trong 3 giây, ấn 3 lần như vậy trên huyệt đó. Tiếp tục dịch chuyển lên hai khoát ngón tay, ấn mạnh 3 lần, mỗi lần 3 giây. Tay phải đưa lên vai trái, càng xuống sâu càng tốt và tiếp tục bấm vào các huyệt như đã làm ở bên vai phải.
Phần dưới của lưng: 

                  Đưa 3 ngón tay xuống vùng thắt lưng, tay trái ở bên trái và tay phải ở bên phải. Ngón giữa ở cách đường giữa sống lưng khoảng hai khoát ngón tay. Ấn mức vừa phải (7kg) bằng cả 3 ngón và đồng thời cả hai bên trong 3 giây, làm 2 lần. Dịch chuyển ngón tay xuống thấp độ hai khoát ngón tay, ấn mức độ vừa làm hai lần. Dịch chuyển xuống hai khoát ngón tay nữa. Điểm này ở gần mông, ấn mức độ vừa bằng cả hai trong 3 giây đồng thời cả hai bên, làm hai lần.
Lòng bàn chân: 

                 Đặt mắt cá chân phải lên đầu gối trái, bấm các huyệt như hình vẽ. Bàn tay nắm lấy bàn chân, hai ngón cái kề ngau ở trước gót, ấn mạnh (9kg) trong 3 giây, ngừng. Đưa ngón cái đến điểm giữa nơi hẹp nhất của lòng bàn chân, ấn mạnh, ngừng. Đến huyệt thứ ba và bốn làm như trên, sau đó trở về huyệt thứ nhất lần lượt bấm hai lần nữa, tất cả 4 huyệt. Đặt bàn chân trái lên đầu gối phải và làm tương tự như chân phải, bấm 3 lần 4 huyệt.
Bụng: 

                 Những động tác trên bạn có thể làm ở tư thế nằm, nhưng đến bấm huyệt bụng bạn nên nằm. Chia bụng bắt đầu từ dưới lồng ngực đến bẹn làm 5 đường, từ đường giữa bụng hai bên hai đường. Ngón trỏ, nhẫn, giữa của 2 tay chụm vào nhau ở dưới xương ức, ấn vừa phải (7kg) trong 3 giây, ngừng. Dịch chuyển xuống dưới điểm nọ cách điểm kia độ hai khoát ngón tay, ấn vừa phải. Tiếp tục chuyển sang hai đường bên cạnh, làm như vậy cho đến hết đường cuối cùng. Để kết thúc, đặt lòng bàn tay vào bụng, ấn nhẹ nhàng lên bụng, nếu điểm nào thấy căng tức thì ấn vào nhiều hơn cho đến khi thấy mềm mại bình thường.
Phần trước và phần bên của cổ: 

                 dùng 3 ngón trỏ, giữa và nhẫn để ấn các huyệt vùng cổ, bằng cả hai tay đồng thời. Đặt cả 3 ngón trỏ, giữa và nhẫn của tay phải vào dưới hàm, ở bên phải của phía trên khí quản và những ngón tay trái đặt vào điểm tương tự ở bên trái. Ấn nhẹ trong hai giây, ấn vào cơ không ấn vào khí quản, ngừng. Dịch chuyển hai tay xuống phía dưới và tiếp tục ấn nhẹ cho đến huyệt cuối cùng ở nền cổ. Trở lại điểm xuất phát ở dưới hàm, nhưng hơi dịch ra phía ngoài. Ấn nhẹ hai bên đồng thời và dịch chuyển dần xuống phía dưới. Vừa ấn nhẹ và đi từ phía trên đến phía nền cổ, xa đường trước một chút về phía ngoài, cho đến khi bạn đã ấn xong các huyệt ở phía trước và phía bên của cổ.
Thái dương: 

                 Mỗi bên thái dương có hai huyệt để bấm. Dùng ngón trỏ và ngón giữa để ấn, đồng thời cả hai bên. Đặt ngón tay vào điểm ở hõm thái dương. Vị trí này cách đuôi mắt khoảng 2 khoát ngón tay và hơi cao hơn đuôi mắt. Ấn huyệt ở mức độ vừa phải (7kg) trong 3 giây, ngừng. Đưa tay dịch lên trên độ một khoát ngón tay và về phía sau độ hai khoát ngón tay, ấn mức độ vừa trong 3 giây.
Lòng bàn tay: 

                 Ở lòng bàn tay có 4 huyệt, 3 huyệt nằm trên đường trục từ giữa cổ tay đến ngón giữa, huyệt thứ 4 nằm giữa mô cái. Đặt ngón cái tay trái vào huyệt đầu tiên ở phần mềm gần sát cổ tay. Các ngón khác nắm lấy mu tay, ấn mạnh (9kg) trong 3 giây, ngừng. Cứ thế lần lượt ấn từng huyệt một theo trình tự và lực như trên sau đó trở lại bắt đầu từ đầu và làm 3 lần.
Mắt: 

                 Những huyệt bao quanh mắt đều nằm trên bờ trong của hố mắt, dùng ngón trỏ giữa và nhẫn tay trái cho mắt trái và 3 ngón như vậy của tay phải cho mắt phải. Những ngón tay hơi xòe ra đặt vào cạnh của bờ trong phía trên của hốc mắt. Ngón nhẫn càng gần phía mũi càng tốt. Ấn bằng đầu ngón tay lên xương của hố mắt, ấn nhẹ (4,5kg) trong 3 giây, ngừng. Mắt nhắm, ngón tay dịch xuống, ấn rất nhẹ (0,8-1,2kg) trong 3 giây, ngừng. Hơi cong ngón tay và ấn vào bờ trong của xương hố mắt phía dưới, ấn nhẹ (4,5kg) trong 3 giây. Sau đó làm lần thứ hai.
Những động tác kết thúc: 

                 Hãy nằm ngửa, dang tay lên phía đầu, chân và ngón chân duỗi ra, hít vào sâu qua đường mũi. Hãy để cho các cơ thư giãn từ từ, thở ra bằng miệng, làm 6 lần như vậy.

Mẹo hay chữa mất ngủ tức khắc mà không cần dùng đến thuốc

                 

                  Lý luận của y học cổ truyền cho rằng mất ngủ có gốc ở âm huyết, chữa mất ngủ là phải bồi bổ âm huyết.
                 Mất ngủ đã trở thành một "vấn nạn" trong xã hội hiện đại. Đây là một trạng thái làm cho giấc ngủ bị cản trở hoặc người bệnh bị khó ngủ, càng cố ngủ thì càng không ngủ được hoặc ngủ không yên giấc, dễ tỉnh, khi đã tỉnh dậy thì không ngủ lại được.
                 Do tác động của rất nhiều vấn đề trong đời sống như áp lực công việc, môi trường sống, ảnh hưởng của các thiết bị điện tử... nên hiện nay không chỉ người già mới mất ngủ mà ngay cả người trẻ cũng gặp phải tình trạng này.
                 Khi mất ngủ, người ta phải cầu cứu các giải pháp giúp ngủ được như uống thuốc, sử dụng các loại thảo dược có tính chất an thần... Rất nhiều người e ngại tác dụng phụ của thuốc ngủ nên đã tìm đến những cách điều trị mất ngủ bằng Đông y.
                 Đông y cho rằng mất ngủ có gốc ở âm huyết. Những nguyên nhân dẫn đến âm huyết hao tổn, âm tinh không đủ để nuôi dưỡng tâm não nên có thể gây mất ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ.
                 Hải Thượng Lãn Ông cho rằng mất ngủ là do âm huyết thiếu, ba tạng tâm, can, tỳ đều bị tổn thương.
                 Đông y cho rằng để phòng trị mất ngủ, cần phải bồi bổ âm huyết, điều dưỡng cho ba tạng tâm, can và tỳ. Việc tác động vào một số huyệt như bách hội, tam âm giao, nội quan... có thể giúp ngủ ngon hơn.
                 Lý luận của y học cổ truyền cho rằng mất ngủ có gốc ở âm huyết. Mọi nguyên nhân dẫn đến âm huyết hao tổn, âm tinh không đủ để nuôi dưỡng lên tâm não đều có thể gây mất ngủ hoặc gây rối loạn giấc ngủ.
                 Hải Thượng Lãn Ông cho rằng mất ngủ là do âm huyết thiếu, ba tạng tâm, can, tỳ đều bị tổn thương.
                 Quan điểm của Đông y trong điều trị bệnh mất ngủ là bồi bổ âm huyết, điều dưỡng cho 3 tạng tâm, can, tỳ.
                 Trong cuốn "Bấm huyệt chữa bệnh" do Nguyễn Thế Dũng chủ biên (Nhà xuất bản Thể thao) giới thiệu cách chữa bệnh mất ngủ khá đơn giản bằng cách bấm huyệt Dũng tuyền và huyệt Quan nguyên.
Huyệt Dũng tuyền là một huyệt khá dễ xác định, nằm dưới lòng bàn chân, ở điểm nối 2/5 trước với 3/5 sau của đoạn đầu ngón chân thứ 2 và giữa bờ sau gót chân, lỗ hõm dưới bàn chân.

Huyệt Quan nguyên thẳng dưới rốn 3 tấc, trên bờ xương mu 2 tấc.

Cách thực hiện như sau:
                 Mỗi buổi tối trước khi đi ngủ, người bệnh dùng nước ấm khoảng 45 độ C (đông, hạ có thể tăng độ nóng thích hợp), ngâm 2 chân lên đến cơ bụng bắp cẳng chân. Hai bàn chân và mu chân thay nhau cọ sát nhẹ ở trong nước ấm 10 - 15 phút.
                 Sau đó lau khô, đặt chân trái lên đùi chân phải, dùng bụng ngón cái tay phải với tần suất 2 giây 4 nhát, ấn day nhẹ huyệt Dũng tuyền 100 nhát khiến cục bộ có cảm giác nóng.Tiếp theo cũng dùng cách này ấn day huyệt Dũng tuyền bên phải.
Cuối cùng, lên giường nằm thẳng với ngón giữa, ngón trỏ và ngón đeo nhẫn khép bằng, bụng ngón ấn day huyệt Quan nguyên chậm nhẹ 100 - 200 nhát.
Làm xong bạn thấy toàn thân nhẹ nhõm, có thể ngủ được ngay.
 

                 Cách chữa mất ngủ bằng day bấm huyệt hiệu quả cao mà không gây hại. Nên kiên trì thực hiện mỗi ngày 1 - 2 lần.
                 Ngoài ra, cần tránh các nguyên nhân gây căng thẳng tinh thần, để cho đầu óc thảnh thơi trước khi đi ngủ.
                 Kiêng chất kích thích như cà phê, trà đặc, thuốc lá, rượu bia...; ăn thức ăn thanh đạm, không ăn no trước khi ngủ.
                 Nên tập các môn thể thao vừa sức hoặc đi bộ, vận động nhẹ nhàng.
                 Trước khi đi ngủ nên ngâm chân nước ấm có pha chút muối.

Chữa mất ngủ bằng bấm huyệt

Mất ngủ là chứng thường gặp ở nhiều người, với những nguyên nhân khác nhau như: Ăn uống không tiêu, rối loạn tiêu hóa, nhức đầu, cơ thể suy nhược, tinh thần căng thẳng, lo lắng, buồn phiền. Xin giới thiệu cách bấm huyệt chữa chứng mất ngủ do suy nhược thần kinh.

Để chữa bệnh, nên thực hiện các thao tác sau:

1. Xoa và bấm huyệt vùng đầu mặt.

- Xát mạnh hai bàn tay vào nhau cho ấm rồi dùng xoa khắp vùng mặt (giống như rửa mặt khô) 10-20 lần.

- Dùng hai ngón tay giữa luân phiên day nhẹ huyệt Ấn đường (giao điểm của đường giữa sống mũi với đường nối hai đầu trong lông mày) từ 20 đến 30 lần. Sau đó vuốt nhẹ từ huyệt Ấn đường xuôi theo hai lông mày đến huyệt Thái dương (ở chỗ lõm hai bên thái dương) rồi day nhẹ thái dương. Mỗi bên làm 30 lần.

2. Xoa và bấm huyệt vùng cổ:

- Dùng hai ngón tay trỏ bấm hai huyệt An miên (nằm ngay chỗ lõm ở bên cạnh xương lồi lên ở phía sau tai), bấm và day nhẹ, mỗi bên 10- 15 lần.

- Ngẩng cằm lên cao, dùng tay xoa vuốt nhẹ vùng cổ từ trên xuống dưới. Làm liên tục, chậm rãi, cho đến khi thấy cổ ấm lên là được.

3. Xoa ấm vùng bụng:

Nằm ngửa, xoa hai lòng bàn tay vào nhau cho thật ấm. Sau đó đặt tay lên bụng, xoa xát quanh vùng rốn theo chiều kim đồng hồ, thay phiên hai tay xoa liên tục, mỗi tay 20- 30 lần.

4. Xoa và bấm huyệt ở bàn chân:

- Ngâm hai bàn chân vào nước nóng vừa phải, cho ngập hai mắt cá chân. Có thể thêm ít muối vào nước nóng để ngâm chân. Khi thấy bàn chân hơi đỏ do các mạch máu ở bàn chân nở ra, lấy khăn lông lau chân thật khô.

- Dùng hai ngón tay cái day bấm hai huyệt Dùng tuyền (nằm ở chỗ lõm 1/3 trước và 2/3 sau đường nối đỉnh ngón chân 2 đến gót chân, phía dưới gan bàn chân). Bấm và day huyệt này 20-40 lần.

Khi làm các thao tác trên, cần tập trung tinh thần vào công việc, lòng thanh thản nhẹ nhàng, không bận tâm lo nghĩ bất kỳ công việc gì thì hiệu quả sẽ nhanh chóng hơn.

CHỨNG MẤT NGỦ

Các rối loạn ảnh hưởng đến giấc ngủ, hay ngủ không ngon giấc, hoặc gây nên một tập tính không bình thường về quá trình ngủ, khái niện này cũng tương tự như thường dùng là mất ngủ. Người ta dùng danh từ mất ngủ để chỉ sự giảm sút về thời gian và độ sâu hoặc hiệu quả phục hồi của ngủ. Cũøng có thể nói sự khó ngủ hoặc trong giấc ngủ có quá nhiều chu kỳ thức và để lại một cảm giác lúc nào cũng thiếu ngủ.

      Ðộ dài và chiều sâu của giấc ngủ khác nhau rất nhiều giữa nhưng người khỏe mạnh. Tổng thời gian ngủ trung bình 7-8 giờ và biến thiên tữ 4-10 giờ. Ơû mỗi người có thời gian và cấu trúc giấc ngủ cũng biến đổi theo tuổi , ngủ nhiều trẻ nhỏ, giảm dần tuổi trưởng thành, đến tuổi già ngủ ngắn lại có khi chỉ còn 4 tiếng trong ngày.  Ðể xác định như thế nào là ngủ ít, mất ngủ và ngủ bao nhiêu là đủ. Chỉ xét về kinh nghiệm và hoạt động thể chầt, giấc ngủ phải vừa hiệu xuất tức là ít thức dậy ban đêm và ít buồn ngủ ban ngày, đồng thời hoạt động ban ngày có hiệu quả. Tại Mỹ có khoảng 8-15 % người trưởng thành than phiền chứng mất ngủ, 3- 11% người dùng thuốc an thần gây ngủ và tỷ lệ này tăng theo tuổi. Ơû  nước ta tuy chưa có thống kê đầy đủ, trong lĩnh vực chữa bệnh thần kinh chúng tôi thấy tỷ lệ đến khám vì mất ngủ chiếm 10-20%. Mất ngủ ở mọi lứa tuổi, nữ chiến tỷ lệ hơn nam, người già nhiều hơn người trẻ.

      Một điều chúng tôi nhận thấy việc điều trị  chứng mất ngủ có nhiều bất cập.  Các thuật ngữ thuốc an thần, thuốc ngủ, thuốc chống lo âu, an thần nhẹ, tiêu giải lo phiền đều có tính mập mờ và thường được sử dụng lẫn lộn. Tất cả các thuốc ngủ hiện hành đều có ít nhiều nguy cơ quen thuốc, dung nạp và nghiện, cũng như các triệu chứng cai và làm tái phát mất ngủ trầm trọng (càng dùng càng mất ngủ. Chúng tôi muốn giới thiệu một số dạng mất ngủ thường gặp để độc giả tham khảo. 

MẤT NGỦ VÀ TÂM SINH LÝ RỐI LOẠN

    Dạng mất ngủ này thường xảy ra do các tình huống thời gian kéo dài dưới 3 tuần. Thường do xúc cảm (buồn, chán, thất vọng, thất bại �). Biểu hiện khó bắt đầu ngủ, hay tỉnh giấc hoặc thức dậy sớm có thời gian kéo dài. Mỗi biểu hiện đó đều gây cảm giác mệt mỏi và dễ cáu gắt. Những biểu hiện trên kéo dài hoặc nặng lên vì lo nghĩ mất ngủ hoặc sợ hãi giấc ngủ đã qua. Cảm giác bực dọc trong đêm khi không ngủ được, những người này thường ước lượng thời gian mất ngủ dài hơn thực tề 1-3 lần. Nhưng xét về các triệu chứng không thấy biểu hiện về mặt trầm cảm hay rối loạn hành vi, hoạt động hàng ngày không thấy thay đổi.

    Những bệnh nhân mất ngủ do tâm sinh lý đa số là dùng các thuốc  ngủ (seduxel, stilnox, lexomil, meprobamate�) hay các loại thuốc tương tự làm an thần ban đêm lúc đầu có hiệu quả, nay thấy rắc rối thêm và không hiệu quả vì thuốc gây nghiện, tương tác với rượu. Khi bệnh trở thành mãn tính chỉ dùng thuốc ít khi đủ, trạng thái bệnh lý sẽ trầm trọng thêm, tỉnh táo khi lên giường, sợ hãi mất ngũ tăng lên. 

 

MẤT NGỦ KẾT HỢP TRẦM CẢM HAY STRESS SAU SANG CHẤN

Những bất thường về ngủ liên quan đến trầm cản và stress là một loại mất  ngủ mãn tính, người bệnh mất khả năng di trì giấc ngủ. Bệnh nhân than trằn trọc  kéo dài ban đêm và cảm giác mệt mỏi, thơ ơ ban ngày. Ngoài ra còn hay thức giấc ban đêm, không ngủ say được và dậy rất sớm. Trong trường hợp trầm cảm thường thức giấc trong đêm làm cho bệnh nhân có cảm giác như không ngủ hoặc trạng thái mơ màng lúc nào cũng biết hềt mọi hoạt động xung quanh, một vài bệnh nhân ngáy nhiều khi ngủ. Bệnh nhân có thể ngủ ngày với những chợp mắt kiểu ngủ gật, nhưng khi đi ngủ thì lại không thể nhắm mắt ngủ được. Bệnh nhân than thiết tập trung, mọi cố gắng làm việc đều không hiệu quả. 

MẤT NGỦ KẾT HỢP VỚI THUỐC VÀ RƯƠU

Có nhiều công trình nghiên cứu trên bệnh nhân mất ngủ, nhiêu bệnh nhân lạm dụng thuốc làm suy yếu hệ thần kinh trung ương (thuốc ngủ và an thần, uống rượu khi đi ngủ). Từ đó có thể gây hội chứng mất ngủ. Dùng thuốc liên tục gây quen thuốc, tác dụng gây ngủ không còn, bệnh nhân và thày thuốc có xu hướng tăng liều. Những triệu chứng rối loạn đặc hiệu mất ngủ do bỏ thuốc một phần, mặc du vẫn dùng thuốc. Hiện tượng thức sáng sơm không được đánh giá đúng người ta lại tăng liều làm cho múc độ rồi loạn giấc ngủ trầm trọng, người bệnh hoảng sợ, bồn chồn, không tập trung làm việc, than phiền về bản thân và tìm mọi phương cách để chữa bệnh mà hầu hết không thành công. Nếu bỏ thuốc đột ngột người bệnh cảm thấy các cơ rung giật, ban ngày cảm thấy bứt dứt, cáu gắt, đau cơ và những trường hợp nặng xuất hiện triệu chứng cai nghiện như lú lẫm, tri giác lơ mơ, ảo giác, co giật. Loại thuốc thương gây là barbituric, benzodiazepin.

     Uống rượu nhiều và kéo dài sẽ gây rối loạn giấc ngủ nặng. Thời gian ngủ rút ngắn, đêm thường thừc giấc. Giai đoạn dỗ giấc ngủ khó và lâu, khi đã ngủ thương xuất hiện các đợt giật mình, cảm giác hoảng sợ, tim hồi hộp. Nhất là khi cai rươu xuất hiện các triệu chứng của loạn tâm thần do rượu.

     Như trên đã trình bày, mất ngủ là rất thường gặp trong nhiều tình huống, thường gặp nhất là cảm xúc và tình cảm. Trong cuộc sống phản stress sau sang chấn là vấn đề  phức tạp, bản thân người bệnh không thể tự giải thoát được. Sự lạm dụng thuốc nhủ và uống rượu là yếu tố  làm trầm trọng mất ngủ, đồng thới nó cung là nguyên nhân gây mất ngủ. Chúng tôi cho rằng khi có vấn đề về giấc ngủ, người bệnh nên đến các chuyên gia về thần kinh, tâm thần để được hướng dẫn và đồng thơi cũng nên đi khám bệnh, ở đó các thày thuốc sẽ hướng dẫn cách dùng thuốc và phương pháp điều trị không dùng thuốc. Sự kết hợp giữa y học và bệnh nhân sẽ mang lại nhiều hiệu quả trong điều trị mất ngủ. 

KHI CON NGƯỜI MẤT NGỦ

Một trong số những thắc mắc chung nhất ở những người lớn tuổi là họ hay bị mất ngủ và thức dậy vào lúc nửa đêm; và từ đó đến sáng không hề chợp mắt. Dựa vào các thắc mắc của bạn đọc, các chuyên gia ở Trung tâm nghiên cứu về giấc ngủ của Mỹ (NSF) đã trả lời về các hiện tượng này.Theo đó, các chuyên gia cho rằng những người mất ngủ là những người mắc bệnh rối loạn ngủ, xảy ra ngay trong giấc ngủ của con người. Nếu bệnh mất ngủ do trầm cảm hay các biến chứng của thuốc, thì theo các bác sĩ, cần phải đi khám và điều trị kịp thời.

Ông David Goldenstein, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu về giấc ngủ của con người ở New Jersey thì chứng mất ngủ còn do stress và do ưu phiền lo lắng gây nên. Nhưng điều quan trọng nhất la nó xảy ra khi con người đã lên giường.Theo đó những tức giận, lo lắng thường cuộn về, làm con người không thể chợp mắt được. Trong trường hợp trên người bệnh nên trở dậy nghỉ ngơi, thư giãn đọc sách, hay xem chương trình giải trí trên tivi. Một số bác sĩ lại cho rằng cũng có thể nằm nguyên trên giường nghỉ ngơi và đọc sách. Nếu quá lo lắng đến công việc hôm sau thì thức dậy và ghi cụ thể ra một tờ giấy.

Dưới đây là một số thắc mắc mang tính chất đặc thù đã được các chuyên gia giải đáp:

Hỏi: Nhiều năm tôi vừa đi vừa ngủ. Thậm chí nửa đêm thức dậy nấu ăn nhưng đến sáng khi nhìn thấy bát đĩa bị bẩn lại không nhớ nổi điều gì xảy ra. Vậy tôi mắc bệnh gì và cách phòng tránh?

Trả lời: Bạn có thể mắc chứng rối loạn hoạt động của mắt (viết tắt là REM). Một số người mắc bệnh này có khi nấu hoàn chỉnh một bữa ăn nhưng lại không thức dậy. Đây là hoạt động nguy hiểm gây thương tích cho những người xung quanh, thậm chí có người còn cho tay vào những chai lo. Khoa học chưa giải thích được hiện tượng trên, người bệnh cần đi khám và có phương pháp điều trị kịp thời.

Hỏi: Tôi không tài nào chợp mắt được và khi nhìn vào đồng hồ lại càng lo lắng vì thời gian đã gần hết đêm. Xin bác sĩ cho lời khuyên?

Trả lời: Không nên nhìn đồng hồ trong trường hợp bạn không ngủ được. Càng xem đồng hồ lại càng làm cho người ta thêm bồn chồn lo lắng. Không nên nằm trên giường xem vô tuyến. Nếu vẫn không ngủ được thì hãy thức dậy đọc sách báo hay thư giãn như nói ở phần trên.

Hỏi: Tôi đi khám, chẩn đoán mắc chứng ngạt thở (rối loạn thở và bị ngạt thở nhiều lần trong đêm), nhưng ban ngày lại cảm thấy buồn ngủ.Đề nghị bác sĩ cho biết nguyên nhân?

Trả lời: Bạn nên đi khám thật kỹ lại một lần nữa. Có thể bạn mắc chứng rối loạn hô hấp khi ngủ hoặc mắc chứng rối loạn khi ngủ gọi là cơn ngủ kịch phát (narcolepsy), nghĩa là có những cơn ngủ thoảng đến, xuất hiện bất kỳ lúc nào trong ngày.

Hỏi: Tôi có cháu trai 11 tháng tuổi, cháu không ngủ được trước lúc nửa đêm. Ban ngày cháu ngủ hai cữ và một giấc tiếp vào lúc 7 giờ tối. Xin bác sĩ cho biết nguyên nhân và cách khắc phục?

Trả lời: Cố gắng bỏ thói quen cho cháu ngủ lúc 7 giờ tối như thường lệ và tập cho cháu chơi đùa và chính thức cho cháu ngủ vào lúc 8h30 hoặc 9h30. Không nên quát mắng, giận dư,õ đe nạt trước khi cho cháu ngủ.

Hỏi: Tôi mắc chứng mất ngủ đã 20 năm nay. Mỗi ngày chỉ ngủ được khoảng 1 tiếng rưỡi rồi thức dậy thèm ăn một thứ gì đo. Mỗi đêm dậy 3 đến 5 lần để ăn bánh kẹo, kem, hoa qua,û... Tôi đã áp dụng 17 kiểu điều trị khác nhau ( kể cả liệu pháp tâm thần, liệu pháp stress, biện pháp uống thuốc ngủ, thuốc chống trầm cảm và cả luyện tập), thậm chí còn bắt vợ khóa trái cửa phòng ngủ nhưng vẫn không mang lại hiệu quả. Đề nghị bác sĩ và cho lời khuyên cách khắc phục?

Trả lời: Trong y học gọi đây là bệnh ăn liên quan khi ngủ (sleep-related eating). Những người mắc chứng này không muốn người khác can thiệp trong khi họ đang ăn. Y học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân, đặc biệt là những diễn biến trong bộ óc con người, theo đó một số người biết rất rõ khi họ dậy để ăn, một số lại không nhận thức được. Hiện tượng trên thường xảy ra liên tục trong nhiều năm.

Về triệu chứng mất ngủ như nêu trên không có lời khuyên thích hợp.Tuy nhiên, việc can thiệp của y học và các thủ thuật tâm lý cũng mang lại những tác dụng tích cực. Hiện nay, y học đang nghiên cứu sử dụng liệu pháp thần kinh để xử lý những người mắc bệnh này.

Chứng mất ngủ

"Ông cha ta đã từng nói:
Ăn được ngủ được là tiên
Không ăn không ngủ mất tiền, thêm lo".

Cuộc sống hiện đại nhiều lo âu toan tính, mất ngủ là điều thường gặp. Mất ngủ kéo dài ảnh hưởng tới năng suất lao động, đến chất lượng cuộc sống (nhất là đối với người cao tuổi).
Thống kê ở Pháp cho thấy 1/5 dân số than phiền không ngủ được. Ðã có những phòng thí nghiệm nổi tiếng như Phòng thí nghiệm thần kinh sinh học về trạng thái ngủ và thức ở Lyon (Pháp) đưa lên email và internet những chỉ dẫn cho công chúng về vấn đề này.
Nhà khoa học Mariclle Mayo đã tóm tắt trong báo "Khoa học & Ðời sống" những thông tin cần thiết để mọi người nắm được "nghệ thuật có giấc ngủ ngon".

Hỏi: Nhu cầu ngủ hàng ngày của con người là bao nhiêu?

Trả lời: Trung bình, chu kỳ thức - ngủ của con người luân phiên khoảng 8 giờ ngủ và 16 giờ thức. Nhưng vẫn có người chỉ cần 3 giờ ngủ và có người khác phải 12 giờ. Khoa học đã phát hiện ở vùng dưới đồi trong não người một trung tâm quyết định thời điểm thuận lợi cho giấc ngủ, thời gian ngủ, khi xuất hiện giấc mơ... Giấc ngủ biến đổi theo tuổi tác (16 giờ với trẻ em còn bú, 12 giờ với trẻ em khoảng 4 tuổi, khoảng 10 giờ cho thiếu niên...,). Từ 30 tuổi, thời gian ngủ chậm và sâu bắt đầu giảm; tuổi càng tăng hiện tượng thức giấc ban đêm càng phổ biến.

Hỏi: Ngủ để làm gì?

Trả lời: Con người mất khoảng 1/3 đời sống để ngủ. Giấc ngủ cho ta nghỉ ngơi, phục hồi sức khỏe sau thời gian lao động. Trẻ em ngủ để chóng lớn (kích thích tố sinh trưởng được sản xuất nhiều vào đêm tối và suốt thời gian ngủ say). Giấc ngủ còn ảnh hưởng đến nhiều chức năng sinh vật, miễn dịch và sinh sản, hành vi đối xử của chúng ta; nó tối ưu hóa các chức năng tâm thần và tạo thuận lợi cho trí nhớ...

Hỏi: Phải chuẩn bị thế nào cho giấc ngủ?

Trả lời: Trước hết phải có chế độ ăn uống thích hợp, các bữa ăn nên trước khi ngủ 2 giờ: ăn nhẹ, nhiều chất đường chậm chuyển hóa, ít chất mỡ. Nên tránh các thức uống có tác dụng kích thích (như nước chè, cà phê, coca). Có nhiều người ngộ nhận: uống rượu say giúp cho dễ ngủ. Thật ra đó là "người bạn giả dối" vì uống rượu say thường gây ác mộng và thức giấc bất ngờ vào quá nửa đêm.
Buổi chiều, nên có thư giãn (hoạt động thể dục hay tinh thần); đi ngủ phải theo giờ giấc quy định đều đặn.

Hỏi: Môi trường có vai trò gì đối với giấc ngủ?

Trả lời: Thông thường con người khó ngủ ở môi trường không thích ứng. Phải có phòng ngủ thoáng khí, nhiệt độ 16 - 180C, để giữ không khí dưới khăn trải giường khoảng 300C. Phải có giường, chăn, đệm, gối thích hợp.
Người ta có thể làm quen với tiếng ồn đều đều quen thuộc (như tiếng máy điều hòa nhiệt độ), nhưng sẽ thức giấc ngay với tiếng động bất thường (còi ô tô cứu hỏa, chó sủa v.v.). Một số ít người quen ngủ trong tiếng động, lại khó chịu đựng được... sự yên lặng.

Hỏi: Có thể sống mà không ngủ được không?

Trả lời: Thông thường mất ngủ có ảnh hưởng tới các chức năng sinh hoạt như: thể nhiệt giảm 0,50C, trí tuệ kém nhanh nhẹn, diễn đạt khó khăn, kiệt sức, ảo giác. Vùng vỏ não, phía trước não cũng bị tổn thương.
Năm 1965, người ta có thông báo trường hợp đặc biệt của một thanh niên Mỹ 17 tuổi là Randy Gardner đã không ngủ 264 giờ mà không có biểu hiện ảnh hưởng tới chức năng vận động, tính khí; tuy nhiên thông báo lại không nói rõ liệu chàng trai đó có dùng thuốc hay hoạt chất gì không để thức liền được 11 ngày như vậy.

Hỏi: Nên ngủ trưa như thế nào?

Trả lời: Ðó là phương pháp tốt để bù lại giấc ngủ đến chậm. Nhiều thí nghiệm cho thấy người ta dễ ngủ vào thời điểm 13 đến 17 giờ (lúc đó sự nhanh nhạy của cơ thể bị giảm). Nhiều chuyên gia chủ trương khuyến khích phục hồi ngủ trưa cho mọi người.
Ngủ trưa không phải bao giờ cũng bù lại được cả đêm mất ngủ, nhưng có thể giúp làm giảm nguy cơ tai nạn trong lao động. Một giấc ngủ trưa hoàn chỉnh kéo dài 60 đến 100 phút bao gồm: giấc ngủ chậm, sau đó ngủ say, tiếp theo là giấc ngủ bất thường. Giấc ngủ ngắn 20 phút cũng có tác dụng lấy lại sức, làm con người tỉnh táo trong 2 giờ.

Hỏi: Có thể chia giấc ngủ thành từng đoạn không?

Trả lời: Có thể nhưng phải qua tập luyện. Các thủy thủ tranh thủ ngủ từng đoạn 20 phút khi có thể, bằng cách lợi dụng những cơn buồn ngủ xảy ra trong chu trình giấc ngủ, khoảng 90 phút 1 lần, không kể ngày hay đêm. Khi có cảm giác buồn ngủ (như ngáp vặt, nặng mi mắt), nên dành chút thời gian thư giãn hoặc có thể tranh thủ ngủ.

Hỏi: Thế nào là chứng mất ngủ?

Trả lời: Một số người than phiền mất ngủ cả đêm. Các nguyên nhân gây mất ngủ thường là có việc lo nghĩ, bệnh tật, chỗ ngủ thiếu vệ sinh v.v. Ít có chứng mất ngủ mà không tìm ra nguyên nhân. Ngoài ra do di truyền hoặc sự lo lắng kéo dài có thể dẫn đến mất ngủ mạn tính.

Hỏi: Ngáy có đáng lo ngại không?

Trả lời: Từ 50 tuổi trở lên, 1/2 số người bị chứng này. Tỷ lệ này thay đổi theo từng trường hợp cụ thể như béo phì, hút thuốc lá, hay uống rượu buổi tối và uống thuốc ngủ... Khi người ngáy mạn tính than phiền giấc ngủ bị ngắt quãng, ban ngày ngủ gà, có thể là họ bị hội chứng ngừng thở trong khi ngủ. Ðường thông khí bị tắc, làm họ ngừng thở 20 - 30 giây, sau đó đột nhiên lại thở được. Ngủ bị ngắt quãng có thể dẫn đến bị chứng tim mạch do giảm tỷ lệ oxy trong máu. Tốt nhất nên khám chuyên khoa để điều trị; giải pháp điều trị căn nguyên có thể là sự can thiệp phẫu thuật ở họng.

Hỏi: Nguyên nhân nào dẫn đến những cử động không kiểm soát được làm mất ngủ?

Trả lời: Có người nghiến răng, có người nói trong khi ngủ. Có vận động viên bị chuột rút nên thức giấc; trẻ em có thể đang ngủ bỗng vùng dậy kêu thét vì sợ hãi. Tất cả các biến cố ngăn cản giấc ngủ bình thường được y học xếp vào chứng: loạn chất lượng giấc ngủ. Nguyên nhân có thể là do não thức tỉnh không hoàn toàn và điều này không có gì nguy hiểm. Tuy nhiên, đối với trẻ em bị loạn chất lượng giấc ngủ, nên đề phòng bằng cách đóng cửa sổ, ngăn đường cầu thang. Các rối loạn này thường mất đi khi đến 15 tuổi. Người lớn có thể thấy xuất hiện khi bị stress (ứng suất), say rượu, thiếu ngủ, khi đó cần xem xét thận trọng vì có thể là triệu chứng tâm thần.

Hỏi: Khi có rối loạn trong giấc ngủ thì hỏi ai?

Trả lời: Nhiều rối loạn giấc ngủ do nguyên nhân bên ngoài và mất đi khi không còn nguyên nhân đó. Nếu bị rối loạn mạn tính và tàn phế (như ngừng thở, loạn chất lượng giấc ngủ, ngủ li bì...) nên đi khám bệnh. Lạm dụng thuốc ngủ ở Pháp đã trở thành một vấn đề y tế nghiêm trọng. Ở Pháp đã thành lập 30 trung tâm chuyên chẩn đoán và điều trị rối loạn giấc ngủ. Ở mỗi nước, cần nghiên cứu kỹ vấn đề này để có tổ chức và phác đồ điều trị thích hợp cho từng bệnh nhân.