Triệu chứng của bệnh đau dạ dày
Cuộc
sống ngày càng bận rộn, công việc, học hành...chiếm gần hết thời gian
của bạn. Có những buổi bạn phải làm việc trong trạng thái bụng "cồn
cào", đôi khi bạn đành phải nhịn đói cả buổi vì công việc, hay cũng có
những buổi tiệc tiếp đãi khách hàng với rượu, bia...tất cả những điều
này ảnh hưởng không nhỏ đến dạ dày của bạn.
Đau dạ dày là gì
Viêm dạ dày mãn và loét dạ dày sẽ gây ra các biến chứng sau đây:
- Chảy máu dạ dày (nôn ói ra máu tươi hay đi tiêu phân màu đen mùi rất hôi... Đây là tình trạng cấp cứu nguy hiểm tính mạng).
-
Thủng dạ dày gây viêm màng bụng (đau bụng dữ dội, bụng gồng cứng, sốt,
tim đập nhanh, huyết áp hạ thấp... Đây cũng là tình trạng cấp cứu nguy
hiểm tính mạng).
- Ung thư dạ dày.
Lưu
ý ở người cao tuổi, các biểu hiện đau bụng đôi khi rất mơ hồ nên dễ bị
bỏ qua bệnh. Hậu quả là bệnh chỉ được phát hiện khi có các biến chứng
xuất huyết dạ dày, chóng mặt do thiếu máu...
Biểu hiện của bệnh đau dạ dày
Đau thượng vị: Đây là dấu hiệu quan trọng và thường có ở tất cả các bệnh nhân mắc bệnh lý dạ dày tá tràng.
Bệnh
nhân thường cảm giác đau ngay ở thượng vị, ngay dưới mũi ức hoặc cách
xa mũi ức lệch về bên phải hoặc bên trái. Cảm giác đau tùy thuộc vào
người bệnh, có người cảm giác đau tức, có người cảm giác đau rát bỏng
hay nóng, hay đau âm ỉ, tuy nhiên người bệnh không có cảm giác đau quặn.
Cơn đau có thể lên ngực hay lan ra sau lưng hoặc không lan. Thời gian
đau tùy thuộc vào thời gian mắc bệnh của người bệnh, trong giai đoạn đầu
người bệnh thường có cơn đau kéo dài một đến hai tuần, đau thường tái
đi tái lại và bệnh nhân thường dự báo được đợt đau tiếp theo (khi thay
đổi thời tiết, chuyển mùa..). Lâu hơn bệnh nhân trở nên đau liên miên..
Một
điều cần chú ý đối với bệnh nhân mắc bệnh dạ dày tá tràng là cơn đau
thượng vị thường có tính chất chu kỳ và có liên quan đến bữa ăn. Đau
thượng vị có tính chất chu kỳ thường gặp ở bệnh loét dạ dày tá tràng,
tuy nhiên đối với các bệnh lý như viêm dạ dày hay ung thư dạ dày, bệnh
nhân thường đau bụng không có tính chất chu kỳ nữa mà đau liên miên suốt
cả ngày. Bữa ăn có ảnh hưởng rõ rết đến cơn đau thượng vị, bữa đau có
thể làm tăng cơn đau hoặc khi ăn vào bệnh nhân lại cảm giác cơn đau đỡ
đi, ví dụ như bệnh nhân bị loét hành tá tràng: cơn đau thường xảy ra lúc
đói, ăn một chút thức ăn (bánh quy, hay một ít cơm) bệnh nhân cảm giác
hết đau. Ngược lại với bệnh nhân bị loét dạ dày, lúc đói bệnh nhân không
cảm giác đau thượng vị, nhưng khi ăn vào cơn đau thượng vị lại tăng
lên.
Kém ăn
Kém
ăn là một dấu hiệu mang tính chất chủ quan của người bệnh, không đặc
hiệu cho một bệnh lý ở một cơ quan nào. Khi bệnh nhân có dấu hiệu kém
ăn có thể biểu hiện bởi ăn kém ngon hay giảm khối lượng thức ăn
Người ta chia ra 2 loại kém ăn:
+Kém ăn giảm lực- người bệnh có cảm giác tiêu hoá chậm, sau khi ăn, bụng chướng căn, cảm giác nặng nề ấm ách sau khi ăn.
+Kém ăn tăng lực: người bệnh sau khi ăn có cảm giác đau thượng vị, rát bỏng vùng thượng vị lan lên xương ức, nôn.
Nguyên nhân của kém ăn trước tiên phải nghĩ đến là bệnh lý dạ dày ngoài
ra các bệnh lý ngoài bộ máy tiêu hoá như bệnh nhân, bệnh nhiễm khuẩn,
đặc biệt là rối loạn tâm thần. Một trường hợp đặc biệt của kém ăn nữa
chứng kém ăn vô căn và lâu dài bệnh nhân có thể chết do suy mòn.
Ợ
Ợ
không phải là một dấu hiệu bệnh lý quan trọng nhưng lại gây nhiều khó
chịu và phiền phức cho người bệnh. Người bệnh có các biểu hiện của ợ gây
ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt thường này có thể do: rối loạn vận
động dạ dày (lỗ tâm vị đóng không kín) hay do thức ăn lưu lại trong dạ
dày quá lâu bị lên men và sinh hơi. Bệnh nhân có thể ợ hơi hoặc ợ chua
hay ợ ra chất đắng như mật. Thức ăn hoặc hơi có thể lên tân trên họng
làm cho người bệnh cảm thấy được vị đắng hay chua, nhưng cũng có khi
không lên tận trên mà chỉ lên nửa chừng, người bệnh chỉ cảm thấy đau sau
mũi ức hay đau sau xương ức
Nguyên
nhân của hiện tượng ợ bao gồm: bệnh lý dạ dày: viêm loét dạ dày tá
tràng, ung thư dạ dày rối loạn chức năng cơ vòng tâm vị; các bệnh lý
ngoai dạ dày như các bệnh lý về gan gây chức nang gan kém hay các tổn
thương gây tắc ruột.
Nôn và buồn nôn
Nôn
là hiện tượng người bệnh tống các chất chứa trong dạ dày ra ngoài đường
mồm. Buồn nôn là cảm giác muốn nôn nhưng không nôn ra được. Buồn nôn và
nôn có thể đi đôi với nhau, nhưng cũng có khi chỉ có một dấu hiệu xảy
ra đơn độc.
Nôn nhiều sẽ dẫn đến hậu quả
-Rách thực quản
-Rách niêm mạc thực quản vùng tâm vị dẫn đến chảy máu (Hội chứng Mallory Weiss)
-Tình
trạng mất nước và điện giải do trong dịch dạ dày có chứa các điện giải
Na, K và Ca, ngoài điện giải còn có các ion H+, Cl+ do đó còn dẫn đến
tính tràng kiềm hoá máu.
Hậu quả nặng hơn của tình trạng này là hạ huyết áp và truỵ tim mạch
-Tình trạng toàn thân gầy và sút cân nhanh chóng dần dần dẫn đến suy mòn, thiếu máu, phù nề
Các
bệnh ở dạ dày góp phần quan trọng nhất trong nguyên nhân gây ra nôn:
viêm dạ dày cấp, loét dạ dày tá tràng, ung thư dạ dày, hẹp môn vị, chảy
máu dạ dày.
Chảy máu tiêu hoá:
Bình
thường trong ống tiêu hoá không có máu, khi máu thoát ra khỏi thành
mạch, chảy vào trong lòng ống tiêu hoá, lúc đó gọi là chảy máu tiêu hoá.
Đây là một dấu hiệu rất quan trọng do nhiều nguyên nhân gây ra, nó có
thể đe doạ tính mạng người bệnh trong một thời gian rất ngắn một vài giờ
thậm chí vài phút do đó người bệnh phải được đưa ngay đến cơ sở y tế để
có biện pháp điều trị kịp thời và tìm nguyên nhân gây ra chảy máu tiêu
hoá.
Những dấu hiệu của chảy máu tiêu hoá:
-Nôn ra máu đỏ tươi, máu đen
-Iả ra máu đỏ tươi hay máu đen
-Các dấu hiệu cho thấy người bệnh đang trong tình trạng mất máu cấp: choáng váng, hoa mắt chóng mặt, mạch nhanh huyết áp tụt.
Khi
bệnh nhân bị chảy máu tiêu hoá, một trong những nguyên nhân phải nghĩ
đến là bệnh lý ở dạ dày: viêm dạ dày cấp do thuốc, loét dạ dày tá tràng,
ung thư dạ dày, hội chứng Malory Weiss, vỡ tĩnh mạch thưc quản do bị
bệnh gan.
Một
số bệnh lý ngoài ống tiêu hoá có thể gây nên chảy máu tiêu hoá: bệnh lý
về máu, xơ gan hay viêm gan, do dùng một số thuốc: thuốc chống đông,
thuốc giảm đau chống viêm không steroid, thuốc chữa huyết áp cao.
LÝ DO KHIẾN BẠN ĐAU DẠ DÀY
Có
rất nhiều cơ quan trong bụng của bạn có thể bị “đổ lỗi” để gây ra cơn
đau đó. Các bác sỹ cũng có thể thử một số xét nghiệm để thu hẹp nguyên
nhân. Ông Vivek Kaul, MD, quyền giám đốc Bộ phận tiêu hóa và Gan tại
trường Đại học của Trung tâm Y khoa Rochester ở Rochester đã đưa ra một
số thủ phạm có thể. Tìm hiểu thêm những lý do dưới đây để biết chính xác
nhé!
Sỏi túi mật
Sỏi
mật là sỏi hình thành trong túi mật, một túi nhỏ treo dưới gan. Những
viên đá này xuất hiện gây sưng và có thể chặn các ống dẫn vào trong
ruột, dẫn đến đau. Sỏi mật đau có xu hướng tấn công bên phải của vùng
bụng trên, đặc biệt là sau bữa ăn nhiều chất béo - dễ kích hoạt túi mật.
"Nếu túi mật bị viêm, bất kỳ co bóp của nó sẽ được khuếch đại và thông
thường sẽ gây ra đau đớn cho bệnh nhân", Tiến sĩ Kaul nói.
Viêm tụy
Viêm
tuyến tụy có thể gây ra đau cháy ở vùng bụng trên hoặc ở giữa. Một số
người thậm chí bị đau chụp ổ đĩa, Tiến sĩ Kaul nói. Bạn có thể nghiêng
hoặc nằm ngửa để cố gắng làm giảm cơn đau, cơn đau có thể giảm dần hoặc
đau âm ỉ, buồn nôn và ói mửa, Osama Alaradi, MD, một bác sỹ tại bệnh
viện Henry Ford ở Detroit nói. Uống quá nhiều rượu có thể là một thủ
phạm, tiến sĩ Kaul phát biểu, cũng giống như sỏi mật (túi mật và tuyến
tụy cung cấp các dịch tiêu hóa của chúng vào ruột qua cùng một ống). Nếu
đau quá, bệnh nhân sẽ phải nhập viện.
Bệnh trào ngược dạ dày (hoặc Gerd)
Bệnh
trào ngược dạ dày, hoặc GERD, có thể gây ra đau ở trên ngực và vùng
thấp hơn, hay còn gọi là chứng ợ nóng . Nguyên nhân? Một van tách dạ dày
thực quản bị yếu, cho phép thực phẩm và axit từ dạ dày trào ngược lên
trên. Ăn quá nhiều thức ăn hay các loại thực phẩm không tốt (ví dụ như
chất béo) có thể làm cho triệu chứng tồi tệ hơn. Những thuốc như thuốc
kháng axit, các thuốc chẹn H2 và thuốc ức chế bơm proton có thể giúp đỡ
bạn khỏi cơn đau.
Không dung nạp Lactose
Hàng
triệu người trên thế giới bị chứng không dung nạp lactose. Trong thực
tế, ở một số khu vực của thế giới, những người không dung nạp lactose
còn nhiều hơn những người có thể tiêu hóa lactose, một loại đường được
tìm thấy trong sữa và các sản phẩm sữa. Đây là loại dung nạp thức ăn làm
nhẹ đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy, ợ nóng, khí đốt, và khó tiêu. Các
giải pháp? Bỏ qua các sản phẩm sữa, như sữa và pho mát…
Tác dụng phụ của thuốc
Không
có thuốc nào là không có tác dụng phụ và đôi khi bao gồm cả cơn đau
bụng. Các bisphosphonates miệng, một loại thuốc giúp duy trì mật độ
xương và ngăn ngừa loãng xương có thể gây ra sưng và gây đau thực quản ở
vị trí thấp hơn, Tiến sĩ Kaul nói. Thuốc giảm đau được gọi là NSAIDs
(thuốc kháng viêm không steroid) như ibuprofen và aspirin cũng có thể
gây ra phù nề niêm mạc dạ dày và thậm chí có thể dẫn đến loét.
Viêm túi thừa
Viêm
túi thừa là tình trạng viêm của "diverticula" hoặc trong các lớp niêm
mạc của ruột. Triệu chứng có thể bao gồm co thắt ở vùng bụng dưới và có
thể đáp ứng với thuốc kháng sinh. Một chế độ ăn uống nhiều chất xơ có
thể giúp giảm nhẹ cơn đau. Trong trường hợp nặng, nó có thể gây áp xe,
chảy máu, và thậm chí thủng, dẫn đến đau nặng, hoặc thậm chí phải phẫu
thuật hoặc nhập viện.
Không dung nạp Gluten
Một
số người phản ứng xấu với gluten, một loại protein được tìm thấy trong
lúa mì, lúa mạch và lúa mạch đen. Hình thức nghiêm trọng nhất của không
dung nạp gluten được gọi là bệnh celiac. "Gluten gây thiệt hại trong
ruột non”, Tiến sĩ Alaradi giải thích. "Ruột non không hoạt động bình
thường nên nó không hấp thụ chất dinh dưỡng." Các chuyên gia và bệnh
nhân đang ngày càng nhận thức rõ ràng các triệu chứng của bệnh không
dung nạp gluten, bệnh celiac, gây ra khí, đầy hơi, đau nhẹ đến nặng, mệt
mỏi. Ruột non không có khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng có thể dẫn đến
tiêu chảy mãn tính, giảm cân, và thậm chí suy dinh dưỡng.
Màng trong dạ con
Màng
trong dạ con chỉ ảnh hưởng đến phụ nữ. Đó là một điều kiện xảy ra khi
các tế bào từ lớp niêm mạc của tử cung thoát ra và bắt đầu phát triển ở
các bộ phận khác của cơ thể, thường là một nơi nào đó trong khung xương
chậu bị đau, chảy máu bất thường và có thể dẫn đến vô sinh. Màng trong
dạ con là khó khăn để chẩn đoán, bác sĩ Kaul nói, và thường đòi hỏi được
thăm khám bởi một bác sĩ phụ khoa và siêu âm vùng chậu. Nếu lạc nội mạc
tử cung được giới hạn trong diện tích nhỏ, phẫu thuật có thể giúp đỡ.
Nếu không được điều trị bằng thuốc giảm đau và điều trị nội tiết tố, sẽ
xảy ra các triệu chứng đau đớn trước chu kỳ kinh nguyệt.
Tuyến giáp có vấn đề
Mặc
dù tuyến giáp nằm ở cổ nhưng nó có thể gây ra vấn đề ở các bộ phận dưới
nó trong cơ thể. "Tuyến giáp điều chỉnh một số chức năng trong cơ thể
và là một trong các hệ thống của đường tiêu hóa", bác sĩ Alaradi giải
thích. Nếu tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone (cường giáp), tăng tốc
độ đường tiêu hóa, dẫn đến tiêu chảy và chuột rút bụng, ông nói. Mặt
khác, tuyến giáp hoạt động kém (suy giáp) có thể làm chậm đường tiêu
hóa, có khả năng dẫn đến đau táo bón.
Ký sinh trùng
Không
ai nghĩ rằng các triệu chứng dạ dày là do một con sâu ký sinh trùng hay
sinh vật khác. Nhưng thực tế là nó xảy ra. Có rất nhiều loại, nhưng phổ
biến nhất ở Mỹ là Giardia và Cryptosporidium , có trong các hồ bơi, hồ
bị ô nhiễm hoặc uống nước bị ô nhiễm. Động vật nhỏ nguyên sinh này là
nguyên nhân gây ra chuột rút, tiêu chảy, buồn nôn khoảng từ 2 đến 10
ngày (cho Crypto) hoặc 1 đến 3 tuần sau sau khi tiếp xúc (cho Giardia ).
Các loại ký sinh trùng cũng có thể mắc phải khi ăn các thực phẩm chưa
được nấu chín hoặc bị ô nhiễm.
Viêm ruột thừa
Hầu
hết mọi người đều bị viêm ruột thừa, cơn đau đột ngột từ ruột thừa bị
viêm đủ để cần phải tiến hành một cuộc phẫu thuật. Viêm ruột thừa phổ
biến hơn ở trẻ em và người lớn trẻ tuổi (mặc dù nó có thể xảy ra với
người lớn tuổi) và thường có dấu hiệu là bắt đầu với đau ở giữa bụng,
tiến vào phần dưới bên phải của bụng. Nếu ruột thừa không được cắt bỏ,
nó có thể vỡ, dẫn đến khả năng đe dọa tính mạng.
Loét trong dạ dày
Bệnh
loét dạ dày hoặc loét trong dạ dày và tá tràng (phần đầu của ruột non)
là nguyên nhân chung gây đau bụng, bác sĩ Alaradi nói. Cơn đau thường
xuất hiện ở khu vực giữa bụng trên và đôi khi xảy ra sau bữa ăn, ông cho
biết thêm. Những người bị loét tá tràng có thể bị đánh thức giữa đêm vì
sự đau đớn. Thuốc NSAID và vi khuẩn Helicobacter pylori ( H. pylori )
là nguyên nhân chính gây ra bệnh này. Thuốc kháng sinh và thuốc ức chế
axit thường được sử dụng để điều trị loét do vi khuẩn gây ra.
Ăn quá nhiều kẹo cao su không đường
Nếu
bạn tiêu thụ quá nhiều sorbitol, được tìm thấy trong một số sản phẩm
không đường, nó có thể gây đau và tiêu chảy. Theo một bài báo năm 2008
trong BMJ, một phụ nữ 21 tuổi có giảm cân khi bị đau bụng, tiêu chảy
(nhiều hơn 12 lần đi tiêu trong một ngày) do đã nhai khoảng 16 thanh kẹo
cao su mỗi ngày. Một người đàn ông 46 tuổi có triệu chứng tương tự sau
khi nhai khoảng 20 thanh kẹo cao su không đường và ăn đồ ngọt hàng ngày
có chứa sorbitol. Trong cả hai trường hợp, việc cắt giảm lượng tiêu thụ
giúp giải quyết được vấn đề.
Căng thẳng
Căng
thẳng có thể gây ra đau đầu, huyết áp cao, mất ngủ và rắc rối ở bụng.
Sự trầm cảm có liên quan với vấn đề tiêu hóa (bao gồm giảm sự thèm ăn và
giảm cân) cũng như hội chứng kích thích ruột. Mối quan hệ dường như đi
theo cả hai cách, theo một nghiên cứu được công bố vào năm 2012 trong
tạp chí Gut. Nói cách khác, trầm cảm có thể gây ra đau dạ dày.
Ngộ độc thực phẩm
Ngộ
độc thực phẩm từ virus hoặc vi khuẩn có thể gây ra đau bụng, đi kèm với
tiêu chảy và ói mửa. Trong một số trường hợp hiếm gặp, ngộ độc thực
phẩm có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng hoặc gây tử vong. Nói chung, các
triệu chứng ngộ độc thực phẩm thường kéo dài khoảng 1-2 ngày, Tiến sĩ
Alaradi nói. Tuy nhiên, nếu bạn có viêm dạ dày ruột do virus, thì triệu
chứng có thể kéo dài lâu hơn một chút.
Bệnh viêm ruột
Bệnh
viêm ruột (IBD) là tình trạng viêm bên trong ruột non hoặc đại tràng,
Tiến sĩ Alaradi giải thích. Nó bao gồm bệnh Crohn và viêm loét đại
tràng, viêm từ IBD có thể gây ra sẹo và tắc nghẽn, dẫn đến đau bụng cùng
với tiêu chảy và chảy máu trực tràng. Các triệu chứng mãn tính, nhưng
cũng có thể bùng lên và giảm dần trong chu kỳ khiến cho nó đôi khi rất
khó chẩn đoán. IBD cần phải được theo dõi chặt chẽ vì nó có thể dẫn đến
các vấn đề nghiêm trọng hơn, thậm chí ung thư sau này.
Hội chứng ruột kích thích
Hội
chứng ruột kích thích ( IBS ) không giống như bệnh viêm ruột. Mặc dù
IBS cũng có thể dẫn đến đau bụng mãn tính và những thay đổi trong ruột
(chẳng hạn như táo bón và tiêu chảy xen kẽ) nhưng nó không phải là một
tình trạng viêm và không bao giờ liên quan đến chảy máu trực tràng, bác
sĩ Alaradi nói. Nó thường ảnh hưởng đến phụ nữ nhiều hơn nam giới, được
coi là ít nghiêm trọng hơn so với IBD, và có thể được quản lý thông qua
việc điều trị triệu chứng, chẳng hạn như thuốc giảm đau. Và không giống
như IBD, IBS không bao giờ gây ra hiệu quả nghiêm trọng như ung thư,.
Ung thư
Phổ
biến, nhưng bệnh ung thư ở bất kỳ một trong các cơ quan nằm ở bụng như
gan, đau dạ dày tuyến tụy, dạ dày, túi mật, hoặc buồng trứng đều có thể
gây ra sự đau đớn nhưng thường chỉ ở giai đoạn sau này, bác sĩ Alaradi
nói. Nó thường biểu hiện các triệu chứng khác như chán ăn, giảm cân, nôn
mửa liên tục, bụng đầy hơi liên tục. "Nếu một người vào nhà vệ sinh một
lần một ngày và nó thay đổi trong vài tuần qua thành 3-4 ngày thì cần
phải đặc biệt chú ý" bác sĩ Alaradi phát biểu.
Lời khuyên cho người bị đau dạ dày
Các
lời khuyên dưới đây không chỉ hỗ trợ điều trị hiệu quả căn bệnh này mà
còn là thói quen rất đáng khuyến khích để có một hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
Bệnh nhân loét dạ dày, viêm dạ dày không nên ăn lạnh
Bởi
vì bệnh nhân loét, viêm dạ dày có chức năng tiêu hóa kém, khi ăn lạnh
dễ bị kích thích đường tiêu hóa, ảnh hưởng đến tiêu hóa khiến bệnh nặng
hơn. Ngay cả sau bữa ăn cũng không nên uống đồ uống lạnh. Vì sau khi ăn
thức ăn vẫn còn tồn tại trong dại dày và các cơ quan tiêu hóa khác, nếu
ngay lập tức uống đồ uống lạnh sẽ khiến cho dạ dày phải mở rộng mạch
máu, làm giảm lưu lượng máu đến các cơ quan khác, cản trở quá trình tiêu
hóa bình thường.
Nước
lạnh cũng dễ kích thích khiến nhu động đường tiêu hóa tăng nhanh, ảnh
hưởng đến sự hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể. Trong khi đó nó còn làm
loãng dịch dạ dày, ảnh hưởng đến tiêu hóa. Ngoài ra, người già bị rối
loạn chức năng tiêu hóa nói chung, khả năng chịu lạnh cũng đã giảm cũng
không nên ăn nhiều đồ lạnh để không gây ra các rối loạn tiêu hóa.
Không tập thể dục ngay sau khi ăn
Sau
khi ăn không nên tập thể dục, đặc biệt là với người có bệnh dạ dày. Tốt
nhất sau bữa ăn bạn nên nghỉ ngơi để thức ăn có thời gian tiêu hóa, dạ
dày có sự tập trung để “làm việc”. Vì vậy, nếu muốn đi bộ thì hãy chờ 30
phút sau bữa ăn.
Uống trà ấm
Uống
trà ấm là một thói quen lý tưởng đối với bệnh nhân dạ dày, nhiệt độ
uống tốt là từ 30-32 độ C. Nhiệt độ thấp hơn là lạnh hơn so với dạ dày,
dễ gây co thắt mạch máu, dẫn đến phòng vệ của dạ dày giảm, ảnh hưởng tới
sức khỏe của nó.
Mát xa trước khi đi ngủ
Sau
khi ăn tối, trước khi đi ngủ bạn có thể xoa tay của bạn xung quanh rốn
64 vòng theo chiều kim đồng hồ. Kết thúc chà tay của bạn ở vùng bụng
dưới. Thao tác đơn giản này không chỉ giúp duy trì trạng thái ổn định
cho dạ dày mà còn kích thích dạ dày hoạt động tốt hơn, tránh lo lắng,
giận dữ và các kích thích cảm xúc tiêu cực khác.
Không nên ăn thức ăn nhiều gia vị
Người
đau dạ dày cần cẩn trọng trong ăn uống. Nếu những thực phẩm nào dùng
vào mà có biểu hiện đau tăng lên, làm đầy bụng, sinh hơi, hoặc tiêu chảy
thì cần kiêng, hoặc hạn chế dùng. Người bị bệnh này nên hạn chế ăn thức
ăn nhiều gia vị như chiên, hun khói hay đồ nướng… Không ăn đồ ăn có
tính axit mạnh hay chứa cafein (là chất kích thích) như trà, cà phê… Chè
xanh rất tốt với người bình thường nhưng rất hại với người đau dạ dày,
làm cho cơn đau dạ dày tăng lên, nhất là chè xanh đặc và uống vào lúc
đói.
Hạn chế ăn đậu nành và các chế phẩm từ đậu nành
Sữa đậu nành là tốt, nhưng đối với những người có vấn đề về dạ dày nên hạn chế uống và ăn các thực phẩm từ đậu nành.
Nên tránh một vài loại trái cây và rau quả
Trái
cây và rau quả rất tốt cho sức khỏe con người, nhưng riêng với bệnh
nhân dạ dày cần tránh một số loại thực phẩm. Chẳng hạn như súp lơ xanh
và bắp cải là những loại rau có chứa nhiều chất xơ, có lợi cho sức khỏe.
Tuy nhiên khi đi vào đường ruột, nó lại dễ sinh ra nhiều khí gây đầy
bụng. Vì vậy, với người đau dạ dày, nên nấu chín súp lơ xanh và bắp cải
trước khi sử dụng.
Dưa
chuột, dưa hấu có tính lạnh (hàn), người đau dạ dày phần lớn là do tỳ
vị hư hàn, nếu ăn vào gây đầy bụng, tiêu chảy. Quả dứa có nhiều a-xít
hữu cơ và có một số enzyme có tác dụng làm tiêu protein, không có lợi
cho người đau dạ dày, làm tăng viêm loét niêm mạc dạ dày. Đu đủ xanh có
chứa nhiều papain trong nhựa. Chất này làm mòn niêm mạc dạ dày, người
đau dạ dày không nên ăn.
Chế độ ăn cho người viêm loét dạ dày
Cháo,
cơm nát, bánh mì, bánh quy, cơm nếp, bánh chưng và các loại khoai là
thức ăn phù hợp với người bị loét dạ dày. Nên ăn nhiều đồ ngọt và béo vì
chúng có tính chất "bao bọc" niêm mạc dạ dày, tránh loét nặng thêm.
Dạ
dày là bộ phận quan trọng nhất trong bộ máy tiêu hóa, có 4 lớp: màng
bao bọc bên ngoài; lớp cơ; màng trơn và màng nhờn (niêm mạc). Màng nhờn
có những tế bào tiết ra chất nhờn để bảo vệ dạ dày khỏi bị acid làm hư
hại; nhưng cũng có những tế bào tiết ra acid chlohydric (HCl). Dạ dày bị
viêm loét là do các tế bào này tăng tiết acid, làm loét niêm mạc. Đôi
khi, chất acid làm viêm loét dạ dày có thể do bên ngoài đưa vào.
Khi
bị bệnh này, ngoài việc dùng thuốc, chế độ ăn uống đóng vai trò quan
trọng, làm giảm tác động của acid tiết ra trên niêm mạc dạ dày.
Nên
ăn chất ngọt, chất béo, dùng những thức ăn có tính chất bao bọc niêm
mạc dạ dày, thấm dịch vị như gạo nếp, bột sắn, bánh mì, bánh quy, sữa,
lòng trắng trứng. Dùng thức ăn mềm ít có tác dụng cơ giới; không để đói,
không ăn quá no. Cần ăn nhiều bữa trong ngày, mỗi bữa cách nhau 2-3
giờ. Khi chế biến thức ăn nên nghiền, xay, băm nhỏ, nấu nhừ; tăng cường
hấp luộc, hạn chế xào nấu.
Cháo,
cơm nát, bánh mì, bánh quy, cơm nếp, bánh chưng; các loại khoai (khoai
tây, khoai sọ luộc chín hoặc hầm nhừ dưới dạng súp) là những thứ nên ăn.
Các món thích hợp khác là thịt cá nghiền nát, hấp hoặc om; sữa bò hộp,
sữa bò tươi, sữa bột, bơ, phomát; đường, bánh, mứt kẹo, mật ong, kem,
chè. Về nước uống, nên chọn nước lọc, nước khoáng.
Không
nên ăn các loại thực phẩm có độ acid cao (quả chua, dưa, cà muối, giấm,
mẻ, tương ớt) hoặc tạo hơi trong dạ dày (đậu đỗ, dưa cà muối, hành),
các loại thực phẩm làm hư hại niêm mạc dạ dày (như rượu, bia, ớt, tỏi,
cà phê, chè) hay tăng tiết acid (nước sốt thịt, cá đậm đặc). Ngoài ra,
không nên ăn các loại hoa quả như chuối tiêu, đu đủ, táo và các loại
thức ăn chế biến sẵn như giăm bông, lạp sườn, xúc xích, sữa chua.
Nếu
bị viêm dạ dày cấp tính, bạn cần có thời gian cho dạ dày lành vết
thương. Có thể nhịn ăn trong vòng 24-48 giờ vì thức ăn vào dạ dày sẽ
kích thích tiết acid, càng làm loét vết thương. Chỉ nên uống nước khoáng
với số lượng vừa phải để khỏi khát và mất nước.
Sau
thời gian nhịn, nên ăn súp nấu với rau thịt nghiền, uống sữa hoặc ăn
kem với năng lượng 1.200-1.300 Kcal. Mỗi lần ăn với lượng ít; ăn nhiều
lần cách nhau 1 giờ. Sau đó dần dần tăng số lượng cho đến khi không còn
các triệu chứng đau bụng, đầy hơi, ợ hơi, ợ chua thì ăn uống gần như
bình thường.
Trong
trường hợp viêm dạ dày mãn tính, người bệnh thường bị thiếu dinh dưỡng
do sự tiêu hóa hấp thu kém, không hấp thu được các loại vitamin cần
thiết, đặc biệt là vitamin B12 và sắt, chất đạm, dẫn tới thiếu máu. Chế
độ ăn cần phải cung cấp đầy đủ năng lượng và chất đạm, đặc biệt cần bổ
sung thêm các loại vitamin và muối khoáng như: B12, acid folic, vitamin
A, D, K, canxi, Fe, Zn, Mg.
Chế độ ăn 3 giai đoạn
Giai
đoạn 1: Bắt đầu điều trị cho người loét dạ dày. Chỉ nên ăn sữa, 1-2 giờ
uống sữa một lần, mỗi lần chỉ khoảng 1/3-1/2 cốc (khoảng 100 ml). Tổng
năng lượng chỉ cần khoảng 1.200 Kcal. Vài ngày sau dạ dày không thấy đau
thì trộn thêm kem vào sữa để tăng thêm năng lượng.
Giai
đoạn 2: Khi dạ dày hết đau thì ăn những đồ mềm nhuyễn như cháo, súp,
mỗi lần 100 ml, sau đó tăng dần lên. Nên ăn 6 bữa/ngày, sau đó ăn các
loại như cơm nếp, bánh mì, bánh quy, thịt cá nghiền nát. Khi ăn nên nhai
kỹ để đồ ăn thấm nước trước khi nuốt.
Giai đoạn 3: Vẫn tiếp tục ăn 5-6 bữa/ngày, ăn thức ăn mềm, nấu chín nhừ.
Các triệu chứng, cách trị và phòng viêm dạ dày
“Đau dạ dày” như chúng ta thường gọi, có thể do nhiều nguyên nhân từ dạ dày hay ngoài dạ dày gây ra.
* Các triệu chứng của viêm dạ dày có thể bao gồm:
- Đau bụng, thường là phần trên của bụng, từ rốn trở lên đến phía dưới các xương sườn.
- Buồn nôn, đôi khi ói mửa.
- Chán ăn.
- Đầy hơi, ợ hơi, nặng bụng.
- Nếu bị nặng, đôi khi có thể ói ra máu hoặc đi cầu ra phân đen.
Khi bị đau dạ dày, khó tiêu, ngoài viêm dạ dày, còn có những nguyên nhân nào khác?
“Đau dạ dày” như chúng ta thường gọi, có thể do nhiều nguyên nhân từ dạ dày hay ngoài dạ dày gây ra. Các nguyên nhân có thể là:
Đau dạ dày do chức năng dạ dày bị rối loạn mà không do bệnh gì cả. Đây lại là nguyên nhân thường gặp nhất.
Các bệnh do rối loạn về cấu trúc hoặc sinh hóa của cơ thể, ví dụ:
- Loét dạ dày hoặc phần đầu của ruột non (được gọi là tá tràng)
- Bệnh trào ngược axit từ dạ dày lên phần trên của đường tiêu hóa.
- Đau do các bệnh đượng mật
- Đau kinh niên của thành bụng
- Ung thư dạ dày hay thực quản
- Rối loạn giảm co thắt của dạ dày
- Viêm tụy tạng (còn gọi là lá mía)
- Rối loạn hấp thu chất carbohydrate (ví dụ như các chất bột đường)
- Do thuốc
- Các loại u bướu của gan
- Bệnh thiếu máu đến ruột
- Các bệnh hệ thống, như tiểu đường, bệnh tuyến giáp, tuyến cận giáp…
- Các bệnh nhiễm ký sinh trùng đường ruột
- Các ung thư trong ổ bụng.
Các triệu chứng trong các trường hợp này có gì đặc biệt?
Một
số triệu chứng điển hình của các rối loạn thường gặp, sẽ được kể sau
đây. Tuy nhiên, cần nhớ là không phải lúc nào các triệu chứng cũng thật
điển hình để giúp ta và thầy thuốc chẩn đoán bệnh. Do đó, vai trò của
khám bệnh và các xét nghiệm cũng đóng vai trò rất quan trọng trong việc
chẩn đoán để bệnh được trị một cách thích hợp.
Đau
dạ dày do chức năng dạ dày bị rối loạn mà không do bệnh gì cả. Đây là
nguyên nhân thường gặp nhất gây ra đau dạ dày. Trong trường hợp này,
bệnh nhân có thể bị một hay nhiều trong số các triệu chứng đau dạ dày đã
kể trên. Tuy nhiên các xét nghiệm thường không tìm ra nguyên nhân nào
cả.
* Loét dạ dày hoặc phần đầu của ruột non (được gọi là tá tràng)
Một
cách điển hình, loét tá tràng thường là loét lúc đói và khoảng 11 đến 2
giờ khuya, khi mà dạ dày tiết ra nhiều axit nhất. Ăn vào thường giúp
giảm đau. Tuy nhiên, một số nghiên cứu lại cho thấy rằng chỉ có khoảng
50% những người bị loét tá tràng có triệu chứng điển hình kể trên.
Trong
khi đó, ngược lại, loét dạ dày, theo một số tác giả, một cách điển
hình, lại là đau tăng lên sau khi ăn. Tuy nhiên, có nghiên cứu cho thấy
rằng có tới 20% những người bị loét tá tràng cũng có triệu chứng này.
* Bệnh trào ngược axit từ dạ dày lên phần trên của đường tiêu hóa
Triệu
chứng điển hình và thường gặp nhất của bệnh này, bên cạnh các triệu
chứng chung của “đau dạ dày”, là cảm giác nóng ở phần ngực và ợ chua.
* Đau do các bệnh đường mật
Một
cách điển hình, đau trong trường hợp này thường xảy ra một cách cấp
tính, thường ở vùng bụng trên hoặc phía trên bên phải bụng, thường kéo
dài ít nhất là một tiếng đồng hồ. Cơn đau có thể lan ra sau lưng hay về
phía xương bả vai, đi kèm với ói mửa, toát mồ hôi. Các cơn đau điển hình
thường cách nhau từ vài tuần đến vài tháng.
* Đau kinh niên của thành bụng
Vì
cơn đau đến từ thành bụng, nên thường không có các triệu chứng của
đường ruột như đầy hơi, khó tiêu…, và thường có thể giảm đau chỉ bằng
các thuốc giảm đau.
* Ung thư dạ dày hay thực quản
Đây
là một nguyên nhân không thường gặp nhưng cần chú ý đến các triệu chứng
báo động, vì khám phá bệnh càng sớm thì sẽ càng giảm được tỉ lệ tử
vong. Dù rằng tỉ lệ tử vong của các bệnh ung thư này thường rất cao.
* Tuổi cao là một yếu tố báo động
Các
triệu chứng báo động khác của ung thư này là: sụt cân không có nguyên
nhân rõ ràng, ói mửa kéo dài, khó nuốt kéo dày và tệ dần đi, ói ra máu,
thiếu máu, nhất là thiếu máu do thiếu sắt, sờ thấy khối u ở bụng, gia
đình có người bị loại ung thư này, hoặc chính bản thân đã từng bị ung
thư này, hoặc có tiền sử bị phẫu thuật dạ dày. Các triệu chứng này có
thể là các triệu chứng của ung thư ở giai đoạn đã trễ.
Trong
các giai đoạn sớm, bệnh nhân có thể chỉ có triệu chứng khó tiêu. Tuy
nhiên nếu khám phá được ung thư trong giai đoạn sớm, tỉ lệ sống sót sẽ
được nâng lên nhiều.
Cần
nhắc lại, không phải lúc nào các triệu chứng cũng giúp chẩn đoán được
bệnh một cách chính xác, vai trò của việc khám bệnh và làm các xét
nghiệm cũng đóng phần quan trọng.
Làm sao để chẩn đoán viêm dạ dày và biết được viêm dạ dày do nguyên nhân nào?
Để
chẩn đoán nguyên nhân, bác sĩ sẽ phải hỏi triệu chứng bệnh cũng như các
thói quen hàng ngày, như là số lượng rượu uống hàng ngày, các thuốc
đang dùng … Sau đó bác sĩ sẽ phải khám bệnh, đặc biệt chú ý vùng bụng.
Sau đó, có khi cần phải thử máu, chụp hình, đưa ống nội soi vào đường
tiêu hóa trên để quan sát, lấy các tế bào để quan sát trên kính hiển vi…
Đưa ống nội soi vào soi dạ dày thường được làm khi:
- Kết quả khám bệnh và tìm máu trong phân tìm thấy các bất thường
- Thấy máu trong chất ói hoặc phân, hoặc đi cầu ra phân đen như hắc ín.
- Thử phân thấy có thành phần của máu
- Bị các triệu chứng bất thường như sụt cân, kiệt sức…
Cách điều trị viêm dạ dày?
Một
trong những điều quan trọng nhất mà bác sĩ chú ý khi chẩn đoán và điều
trị là tuổi của bệnh nhân. Ở người việt Nam, nguy cơ ung thư dạ dày có
thể cao lên ở tuổi 45, 50. Và do đó, ở người trên lứa tuổi này, các
phương pháp để có thể phát hiện sớm ung thư sẽ được chú ý hơn.
Nguyên
nhân thường gặp nhất của viêm dạ dày ở người Việt Nam là do vi trùng.
Do đó, nếu có triệ chứng đau dạ dày, thử tìm vi trùng là điều nên làm.
Và khi cần uống thuốc thì nên uống đủ thuốc và cố gắng uống đủ liều và
thời gian. Nếu không, vi trùng sẽ rất dễ kháng thuốc, gây ra khó khăn
trong việc điều trị, và bệnh cũng sẽ kéo dài, dễ có các biến chứng.
Khi nào có thể điều trị ở nhà? Và điều trị như thế nào?
Nếu bị nhẹ, ta có thử tự trị tại nhà bằng cách:
- Ngưng hút thuốc
-
Ngưng tuyệt đối việc uống rượu trong lúc đang uống thuốc chữa bệnh, khi
đã khỏi, nếu bỏ rượu luôn thì càng tốt, nếu không, chỉ uống một lon bia
hay một ly rượu nhỏ mỗi ngày.
- Tránh các thức ăn làm cho triệu chứng nặng hơn. Các thức này thường là chất béo, cay và chua.
- Dùng thử các thuốc bán trên quầy không cần toa bác sĩ như là Maalox, Mylanta, Pepcid,...v.v
Các phương pháp này có thể giúp giảm triệu chứng trong vòng vài ngày, triệu chứng có thể giảm hẳn trong vòng một hay hai tuần.
Khi nào nên đi bác sĩ?
Nên đi bác sĩ nếu:
- Các triệu chứng dạ dày làm mất ăn, mất ngủ.
- Triệu chứng ảnh hưởng đến việc đi học, đi làm.
- Dùng các thuốc không cần toa hơn hai lần một tuần mà vẫn không bớt.
- Bị ói mửa, sụt cân, chán ăn.
- Các triệu chứng đi kèm với khó thở, hụt hơi, toát mồ hôi, hoặc đau lan lên hàm, cổ, hoặc ra cánh tay.
- Các triệu chứng kéo dài hơn 2 tuần
Cần phải đi bác sĩ hay đến bệnh viện ngay lập tức nếu:
- Bị đau bụng trầm trọng
- Có máu trong chất ói, phân, hoặc phân đen như hắc ín.
Phòng viêm dạ dày bằng cách nào?
Việc phòng bị nhiễm vi trùng rất khó, tuy nhiên vẫn có thể làm được nếu tránh các nguồn lây như đã kể lần trước.
Ngoài ra viêm dạ dày nói chung, có thể ít xảy ra hơn bằng cách:
- Không hút thuốc
- Không uống rượu. Nếu uống, thì chỉ uống vừa phải, tức là chỉ một lon bia, hay một chung rượu vang nhỏ mỗi ngày.
-
Nếu dùng thuốc giảm đau, nếu thấy bao tử bị khó chịu, cần phải ngưng
ngay lập tức, và gặp bác sĩ để kiểm soát xem có phải thuốc đang dùng có
thể ảnh hưởng đến bao tử hay không.
Cách chữa đau dạ dày hiệu quả giúp bạn luôn tự tin mọi lúc mọi nơi
Để
chữa viêm loét dạ dày và hành tá tràng, có thể lấy táo tàu 10 quả, hồng
hoa 10 g, sắc lấy 200 ml nước, trộn đều với 60 g mật ong lúc thuốc còn
nóng, uống vào sáng sớm khi đói bụng. Mỗi liệu trình kéo dài 7 ngày.
-
Xương cá mực 30 g, thịt gà 150 g, gừng 2 nhánh, táo tàu 2 quả, tất cả
cho nước vào ninh nhừ, ăn cả nước lẫn cái; có tác dụng chữa đau dạ dày,
hành tá tràng do thừa axit.
-
Nước ép cải bắp 250 g nấu sôi, uống trước bữa ăn ngày 2 lần, liên tục
trong 10 ngày sẽ hết đau và lành dần vết loét ở dạ dày, hành tá tràng.
-
Củ cải và ngó sen tươi lượng bằng nhau, rửa sạch, giã nát, lọc lấy nước
uống ngày 2 lần, mỗi lần 50 g; có tác dụng chữa xuất huyết dạ dày.
-
Mỗi ngày uống 100 mg vitamin E chia 3 lần, liên tục trong 2-3 tuần. Có
thể kết hợp với việc uống mật ong 60 g và bột nghệ 30 g mỗi ngày.
- Khoai tây gọt bỏ vỏ, nghiền nát, lọc lấy nước, đun sôi để uống ngày 3 lần, mỗi lần 1 thìa to, liên tục trong 2-3 tuần.
-
Lấy 15 hạt đinh hương nhét vào 1 quả lê đã khoét rỗng ở giữa, hầm chín
để ăn. Thuốc có tác dụng chữa chứng hay nôn mửa và nấc do viêm loét dạ
dày, hành tá tràng.
Bệnh viêm dạ dày tá tràng cấp và mạn tính thường do các nguyên nhân và yếu tố thuận lợi sau:
- Do dùng thuốc, nhất là các thuốc giảm đau như Aspirin, AINS…
- Do uống quá nhiều rượu.
- Do nhiễm xoắn khuẩn H.P.
- Do hoá chất.
- Do trào ngược dịch mật.
- Do căng thẳng kéo dài, stress..
- Do các bệnh tự miễn khác…
Bệnh có thể được chẩn đoán qua nội soi hoặc khi cần có thể sinh thiết, xét nghiệm tìm vi khuẩn H.P.
Tiến
triển và tiên lượng: Bệnh thường lành tính, song việc điều trị đôi khi
lại gặp rất nhiều khó khăn do tính chất bệnh dai dẳng làm tâm lý người
bệnh lo âu, căng thẳng dẫn đến bệnh càng trở nên khó khỏi, thậm chí có
những lúc còn cảm thấy nặng hơn. Do vậy ngoài việc tuân thủ đúng phác đồ
điều trị, thời gian điều trị, chế độ ăn uống, người bệnh cần có được
một tinh thần thoải mái, chế độ dinh dưỡng phù hợp. Mặc dù bệnh diễn
biến thường lành tính nhưng cũng có một tỷ lệ nhỏ nguy cơ dị sản biểu
mô, có thể dẫn đến K hóa. Trong trường hợp của bạn, cần được nội soi
sinh thiết và điều trị can thiệp sớm. Nếu trường hợp bệnh diễn biến
không được khả quan mặc dù thời gian điều trị kéo dài, cần rà soát lại
để tìm nguyên nhân thất bại như:
- Theo dõi điều trị không tốt.
- Vi khuẩn H.P kháng thuốc.
- Sử dụng các thuốc kháng viêm giảm đau bừa bãi, không đúng qui cách.
- Trong thời gian chữa bệnh thường dùng chất kích thích (thuốc lá, bia rượu, cà phê…).
-
Kiểm tra lại chức năng tuyến giáp xem có bị cường chức năng tuyến giáp
hay không, và các bệnh lý khác phối hợp như bệnh tự miễn, cơ địa dị
ứng,..
- Kiểm tra xem có bị hội chứng trào ngược hay không?
- Quá trình điều trị có thường xuyên hay không, có điều trị duy trì theo đúng sự hướng dẫn của bác sĩ không?
Người
bệnh cần chế độ ăn uống kiêng cữ các chất chua cay, kích thích; nên ăn
mềm và không nên ăn quá no…; tránh các đồ ăn khó tiêu như chiên, rán, đồ
ăn đóng hộp…Ngoài ra phải giữ cho tinh thần thoải mái, an tâm điều trị,
công việc phù hợp, tránh căng thẳng stress…
Trong
dân gian, nghệ và mật ong cũng được dùng để chữa các cơn đau dạ dày,
bạn có thể dùng phối hợp được, song nên chọn nghệ và mật ong tốt, bảo
đảm vệ sinh. Đặc biệt cần có niềm tin, tránh bi quan, chán nản thì việc
chữa bệnh mới có tiến triển tốt được.
Quan niệm sai dẫn đến bệnh dạ dày
Những hiểu biết lệch lạc, sai lầm sẽ dẫn đến những biến chứng như xuất huyết dạ dày, ung thư dạ dày...
Nhiều
người sử dụng phương pháp dân gian như uống soda, ăn cơm cháy… để chữa
bệnh dạ dày. Điều này không những làm bệnh lý trầm trọng hơn mà đôi khi
còn gây ra hậu quả đáng tiếc.
Uống soda:bệnh càng thêm nặng!
Soda
(xôđa) là đồ uống ngọt có gas, chuyên dùng giải khát. Do chứa nước và
CO2, nên soda làm người ta có cảm giác giảm cơn khát. Bản chất sođa
không có hại nhưng khi kết hợp với đường, phụ gia sẽ gây một số bất lợi
cho cơ thể.
Soda
với thành phần chính là bicarbonat natri có tác dụng tương tác với HCl,
tạo nên những loại muối không được hấp thu hoặc ít hấp thu, do đó làm
tăng pH dạ dày, hạn chế khả năng hoạt động của pepsin. Nói cách khác,
chúng có thể làm trung hoà lượng axit trong dạ dày, dẫn tới làm dịu cơn
đau dạ dày trong chốc lát. Tuy nhiên bicarbonat natri có khuynh hướng
gây nhiễm kiềm toàn thân và chứa nhiều natri (hội chứng sữa – kiềm),
đồng thời làm tăng tiết gastrin, dẫn đến HCl tiết nhiều hơn trước.
Vì
vậy, càng dùng nhiều và kéo dài càng làm cho bệnh lý dạ dày thêm trầm
trọng. Chưa kể, đồ uống có gas nếu dùng nhiều còn gây béo phì, đái
đường, sỏi thận, loãng xương, tăng huyết áp…
Ăn cơm cháy vàng sậm: cảnh giác ung thư!
Theo
y học cổ truyền, cơm cháy được coi là vị thuốc quý, vị ngọt, tính bình,
tác dụng bổ khí kiện tỳ, tiêu thực chỉ tả. Cơm cháy thường dùng chữa
các chứng đau bụng do thức ăn chậm tiêu, tiêu hoá không tốt, chán ăn,
tiêu chảy kéo dài... Từ đây, nhiều người đã tin rằng sử dụng cơm cháy
lâu dài có thể chữa được chứng đau dạ dày kinh niên. Đặc biệt, cơm cháy
càng nấu lâu, sậm màu thì càng chứa nhiều dược liệu (!?).
Kinh
nghiệm trên đến nay chưa thấy có nghiên cứu khoa học nào kết luận. Nếu
muốn ăn, có thể dùng thử loại cơm cháy vàng nhạt, tránh những miếng cơm
cháy vàng sậm, đã dần ngả màu nâu đen. Bởi theo một số nghiên cứu khoa
học, khi cơm hay các loại thức ăn khác (thịt, cá...) bị cháy đen là đã
bị biến tính các hợp chất bên trong. Lúc này các protein bị bẻ gãy và
phân huỷ, tạo ra các gốc hữu cơ độc. Ăn cơm cháy cháy đen sẽ sinh ra các
chất lạ không thích ứng với sự phát triển tế bào cơ thể. Theo nguyên lý
của bệnh ung thư, sự phát triển của các tế bào lạ trong cơ thể là
nguyên nhân chính gây ra căn bệnh hiểm nghèo này. Chưa kể cơm cháy được
bán ngoài chợ hầu hết là làm cháy theo phương pháp nở gạo và chiên, dễ
bị sử dụng dầu chiên đi chiên lại nhiều lần, gây nguy hiểm cho sức khoẻ.
Chỉ thử máu là đủ
Thử
máu không thể cung cấp đầy đủ thông tin về tình trạng tổn thương bên
trong dạ dày, bởi việc thử máu chỉ nhằm phát hiện bạn có nhiễm vi khuẩn
Helicobacter pylori (HP) hay không mà thôi. Do đó, để chẩn đoán chính
xác cần phải nội soi dạ dày. Phương pháp này còn giúp xác định vị trí
loét, kích cỡ loét cũng như lấy mẫu niêm mạc để làm sinh thiết.
Bệnh dạ dày không lây lan
Chúng
ta thường nghĩ, bệnh dạ dày xuất hiện do ăn uống không hợp lý, stress,
làm việc quá sức... và bệnh dạ dày thì không bị lây nhiễm. Tuy nhiên,
quan điểm này cần được thay đổi vì nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh dạ
dày là do vi khuẩn HP phát tán từ phân ra môi trường, sau đó xâm nhập
vào thức ăn, nước uống để vào cơ thể người và gây bệnh. Ngoài ra, các
nghiên cứu cũng cho thấy, vi khuẩn này có trong nước bọt, chân răng của
người bệnh, do đó, thói quen mớm cơm cho trẻ là cơ hội lây truyền vi
khuẩn HP.
Chỉ người lớn mới đau dạ dày
Nhiều
người vẫn quan niệm chỉ người lớn mới đau dạ dày do ăn uống, sinh hoạt
bừa bãi. Tuy nhiên, hiện bệnh này đang có xu hướng tăng ở trẻ em. Trẻ có
thể bị bệnh dạ dày ngay từ tuổi mẫu giáo, thậm chí chỉ mấy tháng tuổi,
trong đó độ tuổi hay gặp nhất là 10 - 14 tuổi.
Có
nhiều nguyên nhân gây bệnh đau dạ dày ở trẻ nhỏ, nhưng chủ yếu vẫn là
do ăn uống và stress. Ở trẻ lớn là do bị ép học quá nhiều, với trẻ nhỏ,
lại là bị ép ăn. Cha mẹ thương con, thấy con ăn không đủ khẩu phần, ăn
ít là ép con ăn cho bằng được rồi hay giục “ăn chậm quá, ăn nhanh lên”.
Điều
này khiến bé luôn lo lắng khi ăn, không thấy ngon miệng nữa. Đau dạ dày
là bệnh phổ biến nhất trong các bệnh về đường tiêu hóa ở trẻ. Trong số
những trẻ đến khám vì lý do đau bụng âm ỉ có hơn 50% là đau dạ dày. Khi
trẻ than đau, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám sớm để phát hiện bệnh và điều
trị kịp thời.
Thói quen ăn uống có tác động rất nhiều đến bệnh dạ dày. Vì vậy cần tạo thói quen ăn uống khoa học ngay từ khi còn nhỏ.
Trong ăn uống, chúng ta cần phải ăn chín uống sôi,ăn nhữngthực phẩm đã được rửa sạch (đặc biệt là rau sống).
Tránh
bỏ bữa, ăn nhanh, nuốt vội, nhai không kỹ, ăn các thực phẩm làm kích
thích dạ dày như quá cay, chua, nóng, ăn các món chiên xào có quá nhiều
dầu mỡ, hút thuốc lá, uống rượu bia và các thức uống có cồn, uống nước
có ga, uống nhiều cà phê hoặc các thức uống khác có nhiều caffein, ăn
quá no vào bữa tối và gần giờ đi ngủ.
Tránh dùng thuốc kháng viêm, giảm đau, giữ cho tinh thần thoải mái, thư giãn, và tránh căng thẳng.
Khi điều trị bệnh đau dạ dày cần phải thay đổi các thói quen không tốt này để tăng hiệu quả điều trị.
Nhiều
người bệnh đau dạ dày thường sử dụng nghệ đen trộn mật ong để uống và
nghĩ rằng nghệ đen cũng giống nghệ vàng. Thật ra chúng có những tác dụng
khác nhau.
Nghệ
vàng, Curcuma longa, họ gừng, từ lâu được người dân dùng làm thuốc lợi
mật, chữa viêm gan, vàng da, sỏi mật, viêm túi mật, đau dạ dày, huyết ứ
sau khi sinh và làm hạ cholesterol máu. Nghệ vàng còn được dùng để chữa
chảy máu cam, nôn ra máu…
Nghệ
đen, còn gọi là nghệ xanh, nghệ tím, đông y gọi là nga truật, tên khoa
học là Curcuma zedoaria. Về hình dạng cây rất giống nghệ vàng, nhưng chỉ
khác là lá nghệ đen có màu tím đậm ở gân chính, còn lá nghệ vàng thì
xanh. Để làm thuốc, người ta đào lấy củ rồi cắt bỏ rễ con, rửa sạch,
thái lát, phơi khô, khi dùng thì tẩm giấm sao vàng. Củ có chứa nhiều
tinh dầu.
Theo
y học cổ truyền, nghệ đen có vị đắng, cay, mùi thơm hăng, tính ấm, tác
dụng hành khí, thông huyết, tiêu thực, mạnh tì vị, kích thích tiêu hóa,
tiêu viêm, tiêu xơ.
Nghệ đen thường được dùng để chữa:
- Ung thư cổ tử cung và âm hộ, ung thư da, dùng dạng tinh dầu nguyên chất bôi tại chỗ mỗi ngày một lần.
- Đau bụng kinh, bế kinh, kinh không đều.
- Ăn không tiêu, đầy bụng, nôn mửa nước chua.
- Chữa các vết thâm tím trên da.
Theo
công năng dược tính như trên thì nghệ đen không thể thay thế nghệ vàng
được, tùy từng trường hợp có thể dùng riêng hay phối hợp hai loại với
nhau để tăng tác dụng.
Tuy nhiên do tác dụng hoạt huyết phá ứ rất mạnh nên nghệ đen không được dùng cho phụ nữ có thai và những người hay bị rong kinh.
Chữa đau dạ dày, yếu bụng, lão hóa
Theo Đông y, các bộ phận trên cơ thể được kết nối với nhau bằng nhiều hình thức, trong đó có các kinh mạch và huyệt vị.
Từ xa xưa, con người đã biết ứng dụng những ưu điểm của sự kết nối này để chữa bệnh trước khi phải dùng đến thuốc.
Có một cách chữa bệnh đau dạ dày, yếu đường ruột vô cùng đơn giản, mới nghe thì thật khó tin, nhưng nhiều người sau một thời gian kiên trì bấm huyệt đã nhận được kết quả vô cùng khả quan.
Tác dụng của việc bấm huyệt Tam nhãn
Theo sách "Đồng Thị Cơ Huyệt Châm Cứu Học" ( 董氏奇穴針灸學) ghi chép lại, bấm huyệt Tam nhãn có tác dụng làm cho khí huyết trong toàn cơ thể lưu thông thuận lợi.
Khi dương khí hư yếu, đặc biệt là khí huyết vùng dạ dày tắc nghẽn sẽ gây ra chứng đau dạ dày, đầy hơi, tiêu chảy, táo bón, khó tiêu và rối loạn tiêu hóa.
Phụ nữ đến kỳ kinh nguyệt bị đau bụng, khó chịu vùng bụng và đáy chậu, bấm huyệt này sẽ vô cùng hiệu quả, không chỉ giúp khí huyết lưu thông mà còn làm trẻ hóa làn da cùng các bộ phận khác trên cơ thể.
Đau dạ dày, đầy bụng, khó tiêu, nếu uống thuốc ngay tức thì, chỉ có tác dụng giảm đau, càng uống thuốc, bạn sẽ lại càng thấy khó chịu.
Bệnh đỡ một thời gian rồi đau trở lại. Đơn giản vì "chướng ngại vật" trong đường ruột vẫn tồn tại.
Lúc này, theo kinh nghiệm của Đông y xưa, hãy bấm huyệt Tam nhãn.
Huyệt Tam nhãn nằm trên đốt ngón tay thứ 3 của ngón đeo nhẫn, trong lòng bàn tay (xem hình minh họa).
Huyệt này là điểm kết nối với hệ tiêu hóa, nếu bấm vào đây sẽ giúp "sửa sai" những điểm nhạy cảm đang gặp vấn đề trong đường ruột và dạ dày, điều hòa âm dương, chống lão hóa.
Cách bấm huyệt
Để hiệu quả chữa bệnh
tốt hơn, chuyên gia Đông y khuyên bạn nên vừa bấm huyệt Tam nhãn, vừa
kết hợp với việc tập thở sâu. Hít vào hết cỡ và thở ra tận cùng.
Đối
với người cao tuổi, do cơ thể ít nhiều đã bị lão hóa, các chức năng của
từng bộ phận trên cơ thể đã giảm đi đáng kể. Áp dụng bài tập bấm huyệt
này là cách bền vững nhất để củng cố sức khỏe.
Do cách thực hiện đơn giản nên bài bấm huyệt này rất được
người cao tuổi ưa chuộng, áp dụng hàng ngày và nở rộ ở nhiều quốc gia
khu vực châu Á.
Hãy bấm một cách chính xác, đúng vị trí,
dùng ngón tay cái của bàn tay này bóp vào huyệt tam nhãn của bàn tay
kia. Mỗi lần bấm giữ khoảng 10 phút, sau đó đổi tay.
Bạn
có thể bấm huyệt này bất kỳ lúc nào trong ngày, ở bất kỳ đâu nếu thấy
rảnh rỗi hoặc thuận lợi. Duy trì trong khoảng thời gian từ nửa tháng đến
1 tháng thì sẽ cảm nhận rõ hiệu quả.
Thời gian cảm nhận
được tác dụng của bài bấm huyệt này phụ thuộc vào thể trạng sức khỏe của
từng người và mức độ bệnh nặng hay nhẹ. Hãy kiên trì bấm huyệt bởi dù
sao, đây cũng là phương pháp không có tác dụng phụ.
Huyệt Tam Giác Cứu trị ruột viêm mạn tính, dạ dày co thắt, thoát vị, vùng bụng đau nhức
HÌNH ẢNH
TÊN KHÁC
Mỗ Tự, Sán Khí Huyệt, Tam Giác Huyệt, Tề Bàng, Tề Tam Giác Cứu Pháp.
XUẤT XỨ
Châm Cứu Học Giang Tô.
VỊ TRÍ
Lấy chiều dài của 2 khoé miệng bệnh nhân làm 1 thốn, rồi lấy rốn làm đỉnh hình tam giác đều, còn 2 góc kia cách đều rốn đỉnh. Ba đỉnh của hình tam giác là 3 huyệt.
ĐẶC TÍNH
Kỳ Huyệt.
CHỦ TRỊ
Trị ruột viêm mạn tính, dạ dày co thắt, thoát vị, vùng bụng đau nhức.
CHÂM CỨU
Cứu 5 – 7 tráng. Ở rốn: cứu cách muối.
TÊN KHÁC
Mỗ Tự, Sán Khí Huyệt, Tam Giác Huyệt, Tề Bàng, Tề Tam Giác Cứu Pháp.
XUẤT XỨ
Châm Cứu Học Giang Tô.
VỊ TRÍ
Lấy chiều dài của 2 khoé miệng bệnh nhân làm 1 thốn, rồi lấy rốn làm đỉnh hình tam giác đều, còn 2 góc kia cách đều rốn đỉnh. Ba đỉnh của hình tam giác là 3 huyệt.
ĐẶC TÍNH
Kỳ Huyệt.
CHỦ TRỊ
Trị ruột viêm mạn tính, dạ dày co thắt, thoát vị, vùng bụng đau nhức.
CHÂM CỨU
Cứu 5 – 7 tráng. Ở rốn: cứu cách muối.
Cách chữa chức năng bao tử yếu
Bệnh trạng :
Đã hơn 10 năm nay, người con lúc nào cũng sợ gió, sợ quạt. Vì nếu gặp
gió, hay ngồi quạt, người rất mệt và dễ bị cảm. Khi đi ra ngoài, nếu trời nắng
quá, hay gặp trời mưa, khoảng 2 ngày sau là cảm nặng! Ngày nào cũng phải tắm bằng
nước nóng!
Bên cạnh đó, sau khi ăn xong (bất cứ đồ ăn mới hay cũ) rất thường
xuyên có triệu chứng: nhẹ là ợ hơi, còn nặng là đau bụng, nhức đầu, chân tay mỏi
rã rời, run tay, toát mồ hôi…
Bình thường bụng lúc nào cũng lạnh toát! Cơ thể hay đau nhức!
Nữ Tu Dòng Đaminh.
Tuổi: 40
Huyết áp trước ăn trưa: 10/7 – Nhịp tim: 70
Huyết áp sau ăn trưa: 10/7 – Nhịp tim: 88
Huyết áp trước ăn : tối 10/7 – Nhịp tim: 70
Huyết áp sau ăn tối: 10/6 – Nhịp tim: 60
Cảm giác bàn tay chân và trán lạnh, nhưng không thường xuyên; tuy
nhiên con hay bị lở miệng khi ăn đồ nóng.
Đi cầu phân nhão và đen, đôi khi đi phân sống.
Cách chữa :
Theo tiêu chuẩn áp huyết của KCYĐ, áp huyết ở tuổi 40 nằm trong khoảng
:
110-120/65-70mmHg, mạch tim đập 65-70 là áp huyết ở tuổi thanh niên
(18 tuổi-40 tuổi)
120-130/70-80mmHg, mạch tim đập 70-75 là áp huyết ở tuổi trung niên
(41 tuổi-59 tuổi)
Trong khi đó, áp huyết của soeur sau khi ăn chỉ có 100, còn số thứ
hai trên 70 là chỉ về van tim hoạt động tốt, còn nhịp mạch tim đập không bình
thường, thấp nhất 60 thì cơ thể lạnh, cao nhất 88 thì cơ thể nóng, do ảnh hưởng
tiêu hóa thức ăn, khi ăn thức ăn hàn lạnh thì cơ thể lạnh, khi ăn thức ăn nhiệt
thì cơ thể nóng, chứng tỏ cơ thể thiếu áp lực khí giúp bao tử tiêu hóa và chuyển
hóa thức ăn, cũng như không đủ khí điều hòa thân nhiệt. Lở miệng do thức ăn
nóng, bao tử không chuyển hóa thức ăn xuống ruột, còn ứ lại lâu trong bao tử
đưa hơi nóng lên miệng làm lở miệng. Những triệu chứng mà soeur kể dưới đây là
do chức năng bao tử yếu :
… sau khi ăn xong (bất cứ đồ ăn mới hay cũ) rất thường xuyên có triệu
chứng: nhẹ là ợ hơi, còn nặng là đau bụng, nhức đầu, chân tay mỏi rã rời, run
tay, toát mồ hôi…
Bình thường bụng lúc nào cũng lạnh toát! Cơ thể hay đau nhức!
Cách điều chỉnh Tinh-Khí-Thần
:
Tinh :
Soeur ngưng dùng thuốc Vit.C làm mất máu, làm cho áp huyết thấp
không đủ khí, lại còn làm tiêu hủy thức ăn không thành chất bổ khí và huyết.
Soeur cần uống thêm thuốc bổ máu trong các loại sau đây : B12, 3B,
Multivitamines, B-Complex, Swical Energy, Centrum…
Sau khi ăn cơm xong, soeur uống 1 ly trà gừng mật ong và sau 30 phút
thì tập khí công giúp bao tử nhồi bóp thức ăn để chuyển hóa.
Khí :
Sau khi ăn 30 phút, tập bài Kéo Ép Gối Thở Ra Làm Mềm Bụng 200 lần,
xong tập tiếp bài Nạp Khí Trung Tiêu 5 lần, giúp bao tử co bóp hấp thụ chất bổ
và loại bỏ cặn bã theo hệ thống bài tiết ra ngoài, bài này giúp thông khí toàn
thân làm ấm bụng, ấm toàn thân, hết đau bụng, nhức đầu và đau nhức toàn thân.
Theo đông y đau đầu trước trán, là do chức năng bao tử, đau phía sau đầu do chức
năng gan, nhức mỏi chân tay do cả hai chức năng bao tử và gan.
Chức năng bao tử yếu nên không nuôi con nó là phổi, theo đông y chức
năng phổi là hệ thống phòng vệ của cơ thể phòng chống miễn nhiễm, chống bệnh tập
từ ngoài do thời tiết xâm nhập vào cơ thể. Vì chức năng phòng vệ của phổi yếu
nên mới sợ gió, sợ quạt, sợ nắng, nên mỗi tuần cần tắm nước nóng pha gừng để
làm mạnh chức năng bao tu và phổi. Giã 100g gừng nấu với 2 lít nước cho sôi, đổ
vào bồn tắm pha nước vừa đủ ấm, nằm ngâm ngập người trong nước lâu 30 phút,
không cần xả lại nước lạnh. Tắm xong lau khô người, vẫn cảm thấy người ấm, gió
thổi không thấy lạnh.
Thần
Tối trước khi đi ngủ, soeur nằm tập thở ở Đan Điền Thần, giúp ấm người,
tăng áp huyết, tăng tính hấp thụ và chuyển hóa làm mạnh chức năng bao tử, giảm
đau, an thần, ngủ ngon, không sợ gió sợ lạnh.
Soeur nhớ theo dõi áp huyết hàng ngày để điều chỉnh cách ăn uống và
tập luyện giúp áp huyệt luôn luôn lọt vào tiêu chuẩn
No comments:
Post a Comment